Bạn cảm thấy tai phải nghe kém hơn tai trái, khiến việc nghe và giao tiếp trở nên khó khăn? Nguyên nhân gây nên tình trạng này là gì? Hay đây là biểu hiện của bệnh lý nguy hiểm? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu nguyên nhân và các cách hiệu quả để cải thiện thính lực, giúp tai nghe rõ hơn.
1. Nguyên nhân gây hiện tượng nghe kém 1 bên: tai phải nghe kém hơn tai trái
Hiện tượng nghe kém một bên, đặc biệt khi tai phải nghe kém hơn tai trái, là một vấn đề thính giác thường gây bất tiện và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên tình trạng này, từ các yếu tố bên ngoài cho đến các vấn đề sâu xa hơn về cấu trúc và chức năng của hệ thống thính giác. Dưới đây là những nguyên nhân chính có thể góp phần vào hiện tượng nghe kém một bên, đặc biệt là tai phải.
1.1. Tình trạng tích tụ dáy ráy tai
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến hiện tượng nghe kém một bên là do tích tụ quá nhiều dáy ráy tai trong đống tai. Khi ráy tích tụ, nó có thể chắn lối đi của âm thanh vào tai trong, làm giảm khả năng nghe ở bên tai bị ảnh hưởng. Nếu tai phải bị bít kín bởi dáy ráy nhiều hơn tai trái, người bệnh sẽ cảm nhận được tình trạng nghe kém nghiêm trọng hơn ở bên phải.
Các tế bào lót ống tai tạo ra ráy tai (cerumen) như một cơ chế tự nhiên để bảo vệ ống tai khỏi bụi bẩn, vi khuẩn và các tác nhân gây hại khác. Ráy tai thường tự làm sạch nhưng nếu chuyển động bình thường của ráy tai bị gián đoạn, nó có thể tích tụ trong ống tai.
Sự tích tụ ráy tai này có thể xảy ra vì nhiều lý do, bao gồm sử dụng máy trợ thính, nếu tăm bông hoặc các vật khác được đưa vào ống tai hoặc nếu đã phẫu thuật trước đó. Lông quá nhiều trong ống tai cũng có thể ngăn cản ráy tai chảy dễ dàng. Sự tích tụ của ráy tai có thể chặn ống tai (tắc nghẽn) gây mất thính lực tạm thời và khó chịu và có thể góp phần gây nhiễm trùng tai ngoài (viêm tai ngoài) [1].
Mất thính lực do ráy tai tắc nghẽn có thể gây khó chịu và căng thẳng và nếu không được điều trị, có thể dẫn đến cô lập xã hội và trầm cảm. Ráy tai trong ống tai cũng có thể ngăn cản việc kiểm tra lâm sàng tai đầy đủ, làm chậm quá trình đánh giá và quản lý.
1.2. Viêm tai giữa hoặc viêm tai ngoài
Viêm tai giữa hoặc viêm tai ngoài là các tình trạng viêm nhiễm có thể làm ảnh hưởng đến khả năng nghe. Viêm tai giữa thường xảy ra khi chất lỏng tích tụ trong khoang tai giữa, làm giảm rung động của màng nhĩ và ảnh hưởng đến việc truyền âm thanh. Viêm tai ngoài, còn gọi là tai bơi, xảy ra khi ống tai bị nhiễm trùng hoặc bị kích ứng. Cả hai tình trạng này đều có thể xảy ra ở một bên tai, khiến bên đó nghe kém hơn so với tai còn lại.
1.3. Tổn thương màng nhĩ
Mạng nhĩ bị rách hoặc tức lỗ do nhiều lý do khác nhau như nhiễm trùng, áp lực cao hay chấn thương đều làm giảm khả năng nghe. Tổn thương một bên màng nhĩ có thể gây ra hiện tượng nghe kém một bên, đặc biệt nếu tai phải bị ảnh hưởng nghiêm trọng hơn. Thông thường, nghe kém chỉ là tạm thời, chỉ kéo dài cho đến khi vết rách hoặc lỗ thủng ở màng nhĩ lành lại. Vết rách càng lớn và ở vị trí quan trọng thì mức độ mất thính lực càng nghiêm trọng. Nhưng nếu màng nhĩ bị thủng không lành có thể dễ bị nhiễm trùng dai dẳng (tái phát hoặc mãn tính) và mất thính lực.
1.4. Mất thính lực do sự lão hóa của tuổi tác
Người lớn tuổi thường phải đối mặt với hiện tượng mất thính lực do lão hóa, hay còn gọi là presbycusis. Đây là một quá trình suy giảm thính lực diễn ra dần dần theo thời gian, chủ yếu ảnh hưởng đến những âm thanh có tần số cao trước tiên. Tình trạng này thường xảy ra ở cả hai tai nhưng không phải lúc nào cũng đồng đều, dẫn đến việc một bên tai có thể nghe kém hơn bên còn lại. Nếu tai phải chịu ảnh hưởng nhiều hơn, người bệnh sẽ cảm thấy tai phải nghe kém hơn, có thể kèm theo các triệu chứng như ù tai, khó phân biệt lời nói trong môi trường ồn ào hoặc mất khả năng nghe những âm thanh nhỏ. Mất thính lực do tuổi tác không chỉ ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp mà còn làm suy giảm chất lượng cuộc sống, khiến người bệnh cảm thấy cô lập hoặc khó khăn trong các hoạt động hằng ngày.
1.5. Thói quen nghiêng đầu khi nghe
Một số người có thói quen nghiêng đầu khi nghe hoặc có xu hướng nghe bằng một bên tai nhiều hơn bên còn lại. Điều này có thể dẫn đến sự khác biệt trong khả năng nghe giữa hai tai. Tai thường xuyên được sử dụng để nghe sẽ có xu hướng tiếp nhận âm thanh tốt hơn, trong khi tai ít được sử dụng có thể trở nên nhạy cảm hơn với các vấn đề về thính giác.
Việc "chỉnh lực nghe" không chỉ đơn thuần là thói quen mà còn liên quan đến sự phát triển của hệ thống thính giác. Từ khi còn nhỏ, chúng ta đã có xu hướng lựa chọn một bên tai "thuận" để nghe. Điều này có thể do vị trí của tai so với nguồn âm thanh, hoặc do sự khác biệt nhỏ trong cấu trúc và chức năng của hai tai.
Tuy nhiên, việc chỉ sử dụng một bên tai có thể dẫn đến sự mất cân bằng trong khả năng nghe. Tai ít được sử dụng sẽ không được "luyện tập" thường xuyên, dẫn đến các tế bào thần kinh thính giác ít hoạt động hơn, lâu dần có thể bị suy giảm chức năng.
1.6. Bệnh tiền đình (Meniere)
Bệnh Meniere là một rối loạn ở tai trong, ảnh hưởng đến cả thính giác và thăng bằng. Bệnh này có thể gây ra các cơn chóng mặt dữ dội, ù tai, nghe kém và cảm giác đầy tai. Đặc biệt, bệnh Meniere thường chỉ ảnh hưởng đến một bên tai.
Nếu bệnh Meniere ảnh hưởng đến tai phải, người bệnh sẽ cảm thấy tai phải nghe kém hơn tai trái. Nguyên nhân chính xác của bệnh Meniere vẫn chưa được xác định rõ, nhưng các nhà khoa học cho rằng nó có liên quan đến sự tích tụ bất thường của dịch lỏng trong tai trong.
Các triệu chứng của bệnh Meniere có thể xuất hiện đột ngột và kéo dài từ vài phút đến vài giờ. Trong cơn bệnh, người bệnh có thể cảm thấy chóng mặt dữ dội, ù tai, buồn nôn, nôn mửa, mất thăng bằng và khó đi lại. Sau cơn bệnh, các triệu chứng có thể giảm dần hoặc biến mất hoàn toàn, nhưng cũng có thể tái phát bất cứ lúc nào.
1.7. Chấn thương đầu hoặc tai
Chấn thương vùng đầu hoặc tai phải có thể gây tổn thương trực tiếp đến hệ thống thính giác, dẫn đến giảm khả năng nghe ở tai phải. Các tổn thương này có thể ảnh hưởng đến cấu trúc của tai giữa, tai trong, hoặc các dây thần kinh thính giác.
Mức độ nghe kém sau chấn thương có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Trong một số trường hợp, người bệnh có thể bị nghe kém tạm thời và hồi phục sau một thời gian. Tuy nhiên, trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, chấn thương có thể gây ra suy giảm thính lực vĩnh viễn.
Ngoài ra, chấn thương đầu hoặc tai cũng có thể gây ra các vấn đề khác về thính giác như ù tai, chóng mặt và tăng độ nhạy cảm với tiếng ồn.
1.8. Tiếp xúc với tiếng ồn lớn
Tiếp xúc với tiếng ồn lớn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm thính lực. Âm thanh cường độ cao có thể gây tổn thương các tế bào lông trong ốc tai, bộ phận chịu trách nhiệm chuyển đổi sóng âm thành tín hiệu thần kinh. Khi các tế bào lông này bị tổn thương, chúng không thể truyền tín hiệu âm thanh đến não một cách hiệu quả, dẫn đến mất thính lực.
Việc tiếp xúc lâu dài hoặc đột ngột với tiếng ồn lớn đều có thể gây hại cho thính lực. Đặc biệt, nếu tai phải tiếp xúc với nguồn tiếng ồn gần hơn hoặc chịu tác động mạnh hơn, thính lực bên tai này sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn, gây ra tình trạng nghe kém một bên.
1.9. Các khối u thần kinh thính giác (U dây thần kinh thính giác)
U dây thần kinh thính giác, hay còn gọi là schwannoma tiền đình, là một khối u lành tính chèn ép lên dây thần kinh kết nối tai trong với não. Khối u này thường phát triển chậm và có thể gây ra nhiều vấn đề về thính giác và thăng bằng.
U dây thần kinh thính giác thường ảnh hưởng đến một bên tai. Nếu khối u phát triển ở dây thần kinh bên phải, tai phải sẽ nghe kém hơn. Ngoài ra, khối u cũng có thể gây ra các triệu chứng khác như:
Ù tai: Nghe thấy tiếng chuông, tiếng vo ve hoặc tiếng kêu khác trong tai.
Chóng mặt: Cảm giác như mọi vật xung quanh đang xoay tròn.
Mất thăng bằng: Khó giữ thăng bằng khi đi lại hoặc đứng.
Đau đầu: Đau đầu ở vùng thái dương hoặc phía sau tai.
Tê mặt: Tê hoặc ngứa ran ở một bên mặt
1.10. Mất thính lực do thuốc
Một số loại thuốc, như kháng sinh aminoglycoside (ví dụ: gentamicin, tobramycin), thuốc lợi tiểu quai (ví dụ: furosemide), thuốc hóa trị liệu (ví dụ: cisplatin, carboplatin), aspirin (khi dùng liều cao) và một số loại thuốc khác, có thể gây độc cho tai trong và làm mất thính lực.
Các loại thuốc này có thể gây tổn thương các tế bào lông trong ốc tai, dẫn đến suy giảm thính lực, ù tai và các vấn đề khác về thính giác. Mức độ tổn thương phụ thuộc vào loại thuốc, liều lượng, thời gian sử dụng và cơ địa của từng người.
2. Nghe kém một bên tai có nguy hiểm không? 5 triệu chứng điển hình không thể bỏ qua
Tuy không trực tiếp đe dọa tính mạng, việc nghe kém một bên tai vẫn gây ra những tác động tiêu cực đến cuộc sống và có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu không được can thiệp kịp thời:
Nghe kém một bên khiến người bệnh khó khăn trong việc nhận biết hướng phát ra âm thanh. Khi chỉ nghe được bằng một tai, việc xác định hướng âm thanh trở nên khó khăn, đặc biệt trong các tình huống giao thông phức tạp, gây nguy hiểm cho người bệnh. Ví dụ, người nghe kém một bên tai khó nhận biết tiếng còi xe từ phía bên tai bị nghe kém, từ đó có thể dẫn đến tai nạn. Trong giao tiếp hàng ngày, người bệnh cũng gặp khó khăn khi trò chuyện trong môi trường ồn ào hoặc khi có nhiều người cùng nói chuyện, khiến họ cảm thấy mệt mỏi, khó chịu và dần dần hạn chế giao tiếp.
Ảnh hưởng đến tâm lý và xã hội: Nghe kém kéo dài và không được điều trị có thể dẫn đến những vấn đề tâm lý như căng thẳng, lo âu, thậm chí là trầm cảm. Khó khăn trong giao tiếp khiến người bệnh cảm thấy tự ti, ngại giao tiếp và dần dần bị cô lập khỏi xã hội, ảnh hưởng tiêu cực đến các mối quan hệ cá nhân và chất lượng cuộc sống.
Nguy cơ tiềm ẩn các bệnh lý nghiêm trọng: Một trong những nguy cơ lớn nhất của việc nghe kém một bên tai là nó có thể là dấu hiệu của các vấn đề thần kinh nghiêm trọng, chẳng hạn như u dây thần kinh thính giác. Đây là một khối u lành tính phát triển trên dây thần kinh nối tai trong với não. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, khối u có thể phát triển lớn hơn, gây chèn ép lên các dây thần kinh khác, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như mất thính lực vĩnh viễn, rối loạn thăng bằng, liệt mặt, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng. Ngoài ra, nghe kém một bên tai cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý tiền đình, ảnh hưởng đến khả năng giữ thăng bằng và gây chóng mặt.
Ảnh hưởng đến nhận thức và trí tuệ ở người cao tuổi: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc nghe kém lâu dài có thể làm tăng nguy cơ suy giảm nhận thức và sa sút trí tuệ ở người cao tuổi. Sự thiếu hụt kích thích âm thanh có thể dẫn đến việc các vùng não liên quan đến thính giác và nhận thức hoạt động kém hiệu quả, gây ra những vấn đề về trí nhớ, khả năng tập trung và các chức năng nhận thức khác.
Nghe kém một bên mà kèm theo 5 triệu chứng sau, bạn nhất định không nên bỏ qua:
Ù tai: Ù tai là cảm giác nghe thấy những âm thanh lạ trong tai, chẳng hạn như tiếng vo ve, tiếng ù, tiếng rít, tiếng chuông hoặc tiếng click. Ù tai có thể xuất hiện liên tục hoặc từng cơn, và cường độ cũng khác nhau ở mỗi người. Khi nghe kém một bên tai kèm theo ù tai, đặc biệt là ù tai ở bên tai bị nghe kém, đó có thể là dấu hiệu của tổn thương tai trong hoặc các vấn đề về thần kinh.
Khó định vị nguồn âm thanh: Bình thường, chúng ta có thể dễ dàng xác định hướng phát ra âm thanh nhờ vào sự phối hợp của hai tai. Khi nghe kém một bên tai, khả năng này bị suy giảm đáng kể, khiến người bệnh khó khăn trong việc xác định vị trí của nguồn âm thanh, đặc biệt là trong môi trường ồn ào hoặc khi có nhiều âm thanh cùng lúc.
Chóng mặt hoặc mất thăng bằng: Tai trong không chỉ chịu trách nhiệm về thính giác mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì thăng bằng. Khi nghe kém một bên tai do các vấn đề liên quan đến hệ thống tiền đình (nằm trong tai trong), người bệnh có thể gặp các triệu chứng như chóng mặt, hoa mắt, mất thăng bằng, đi đứng loạng choạng, buồn nôn hoặc nôn mửa.
Đau tai hoặc cảm giác áp lực trong tai: Đau tai hoặc cảm giác áp lực, căng tức trong tai có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng tai (ví dụ như viêm tai giữa) hoặc các tổn thương khác ở tai. Khi triệu chứng này xuất hiện cùng với nghe kém một bên tai, cần đặc biệt lưu ý vì có thể tình trạng nhiễm trùng đã lan rộng hoặc gây biến chứng.
Nghe kém rõ rệt hoặc điếc tạm thời một bên: Sự khác biệt rõ rệt về khả năng nghe giữa hai tai là một dấu hiệu quan trọng không thể bỏ qua. Nếu bạn đột nhiên cảm thấy nghe kém hẳn đi ở một bên tai, hoặc thậm chí bị điếc tạm thời ở một bên, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Đây có thể là dấu hiệu của điếc đột ngột, một tình trạng cấp cứu cần được điều trị kịp thời để tránh mất thính lực vĩnh viễn.
>> Xem thêm: Lỗ tai bị ù một bên: cảnh báo tình trạng sức khỏe không thể bỏ qua
2. Có thể chữa khỏi tình trạng nghe kém không? Cách làm cho tai nghe rõ hơn?
2.1. Có thể chữa khỏi tình trạng nghe kém không?
Khả năng hồi phục thính lực phụ thuộc rất nhiều vào nguyên nhân dẫn đến tình trạng nghe kém.
2.1.1 Nghe kém do tắc nghẽn vật lý hoặc nhiễm trùng tai
Đây là nhóm nguyên nhân thường có khả năng điều trị thành công cao:
Tắc nghẽn ráy tai: Ráy tai có vai trò bảo vệ tai khỏi bụi bẩn và vi khuẩn, nhưng nếu tích tụ quá nhiều sẽ gây tắc nghẽn ống tai, cản trở âm thanh truyền đến tai trong. Bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng sẽ sử dụng các dụng cụ chuyên dụng hoặc dung dịch làm mềm ráy tai để loại bỏ ráy tai một cách an toàn và hiệu quả, giúp khôi phục thính lực ngay lập tức.
Nhiễm trùng tai giữa (viêm tai giữa): Viêm tai giữa thường do vi khuẩn hoặc virus gây ra, dẫn đến viêm và tích tụ dịch trong tai giữa. Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh (nếu do vi khuẩn), thuốc giảm đau, hạ sốt, và thuốc thông mũi để điều trị. Việc điều trị kịp thời và đúng cách thường giúp khỏi bệnh hoàn toàn và khôi phục thính lực. Tuy nhiên, nếu viêm tai giữa kéo dài hoặc tái phát nhiều lần, có thể gây tổn thương màng nhĩ hoặc các cấu trúc khác của tai giữa, ảnh hưởng đến thính lực.
2.1.2. Nghe kém do tổn thương cơ học
Các tổn thương cơ học bao gồm: tổn thương màng nhĩ hoặc chuỗi xương con trong tai giữa do chấn thương, tiếng ồn lớn hoặc biến chứng của viêm tai giữa có thể gây suy giảm thính lực.
Tình trạng này có thể phục hồi thính lực được hay không phụ thuộc vào mức độ tổn thương. Ví dụ….
Với những trường hợp này có thể cần phải can thiệp phẫu thuật để lấy lại thính lực:
Phẫu thuật tái tạo xương con: Trong trường hợp xơ cứng tai (otosclerosis), một bệnh lý ảnh hưởng đến chuỗi xương con trong tai giữa, phẫu thuật có thể được thực hiện để cải thiện khả năng truyền âm thanh.
Cấy ghép tai giữa: Đây là một phương pháp phẫu thuật phức tạp hơn, được áp dụng cho những trường hợp bất thường cấu trúc tai giữa.
2.1.3. Nghe kém do tổn thương thần kinh thính giác
Nghe kém do tổn thương thần kinh thính giác: Đây là dạng suy giảm thính lực khó điều trị nhất, do tổn thương các tế bào lông trong ốc tai hoặc dây thần kinh thính giác.
Lão thính (suy giảm thính lực do lão hóa): Đây là quá trình tự nhiên khi tuổi tác tăng cao, các tế bào lông trong ốc tai dần bị thoái hóa. Hiện tại, chưa có phương pháp nào có thể phục hồi hoàn toàn các tế bào lông đã bị tổn thương do lão hóa. Tuy nhiên, máy trợ thính là giải pháp phổ biến và hiệu quả giúp khuếch đại âm thanh, cải thiện khả năng nghe và giao tiếp.
Suy giảm thính lực do tiếng ồn: Tiếp xúc với tiếng ồn lớn trong thời gian dài hoặc đột ngột có thể gây tổn thương vĩnh viễn các tế bào lông. Việc phòng ngừa bằng cách tránh tiếng ồn lớn và sử dụng thiết bị bảo vệ tai (như nút bịt tai, chụp tai) là vô cùng quan trọng.
Trong những trường hợp này, máy trợ thính là giải pháp phổ biến nhất giúp cải thiện khả năng nghe. Đối với suy giảm thính lực nghiêm trọng hơn, cấy ghép ốc tai điện tử là phương án hiệu hiệu.
2.2. Cách làm tai nghe rõ hơn cho những người bị nghe kém một bên tai
Bên cạnh các cách được hướng dẫn với từng trường hợp nghe kém một bên tai kể trên, bạn đọc có thể tham khảo thêm 7 cách giúp tai nghe rõ hơn bên dưới:
2.2.1. Sử dụng hệ thống định tuyến tín hiệu âm thanh CROS
Hệ thống này bao gồm một micro được đặt ở tai bị nghe kém và một máy thu được đặt ở tai nghe tốt. Micro thu nhận âm thanh từ phía tai bị nghe kém và truyền tín hiệu không dây đến máy thu ở tai nghe tốt, cho phép người bệnh nghe được âm thanh từ cả hai phía. CROS có hai loại:
CROS không dây: Sử dụng công nghệ không dây để truyền tín hiệu.
BiCROS (Bi-Cross): Được sử dụng cho những người vừa bị nghe kém một bên tai vừa bị suy giảm thính lực ở tai nghe tốt. BiCROS khuếch đại âm thanh ở tai nghe tốt đồng thời truyền tín hiệu từ tai bị nghe kém sang.
2.2.2. Tránh môi trường ồn ào
Tiếng ồn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm thính lực, và cơ chế chính của tác hại này là gây tổn thương các tế bào lông trong ốc tai. Đây là những tế bào cảm thụ âm thanh, có nhiệm vụ chuyển đổi sóng âm thành tín hiệu thần kinh để truyền lên não. Khi các tế bào lông bị tổn thương, chúng không thể phục hồi, dẫn đến suy giảm thính lực vĩnh viễn. Đặc biệt bên tai tiếp xúc với tiếng ồn rất lớn còn gây thủng màng nhĩ - là một trong những nguyên nhân nghe kém một bên tai.
Những người bị nghe kém tai trái, tai phải hay cả hai tai nên tránh tiếp xúc với tiếng ồn lớn bằng cách: hạn chế đến những nơi ồn ào như quán bar, vũ trường, công trường xây dựng. Nếu bắt buộc phải ở trong môi trường ồn ào, cần sử dụng các thiết bị bảo vệ tai như nút bịt tai hoặc chụp tai để giảm thiểu tác động của tiếng ồn lên tai.
2.2.3. Chế độ ăn uống lành mạnh
Có thể bạn chưa biết, chế độ ăn uống đóng góp rất nhiều vai trò vào quá trình phục hồi thính lực:
Tuần hoàn máu: Tai trong, nơi chứa các tế bào lông cảm thụ âm thanh, phụ thuộc vào nguồn cung cấp máu ổn định để hoạt động bình thường. Chế độ ăn uống lành mạnh giúp duy trì hệ tuần hoàn khỏe mạnh, đảm bảo máu lưu thông tốt đến tai trong, cung cấp oxy và dưỡng chất cần thiết cho các tế bào thính giác.
Sức khỏe thần kinh: Các tế bào thần kinh thính giác cần các chất dinh dưỡng cụ thể để hoạt động tối ưu. Chế độ ăn uống cân bằng cung cấp các vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa giúp bảo vệ và nuôi dưỡng các tế bào thần kinh này.
Kiểm soát các bệnh lý nền: Một số bệnh lý như tiểu đường, tim mạch và huyết áp cao có thể ảnh hưởng tiêu cực đến thính lực. Chế độ ăn uống lành mạnh giúp kiểm soát các bệnh lý này, từ đó gián tiếp bảo vệ thính lực.
Vậy người ù tai, nghe kém ở một bên tai: tai phải/ tai trái nên ăn uống như thế nào cho hợp lý?
Dinh dưỡng cho tai: Nên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin nhóm B (B1, B6, B12), kẽm, magie và chất chống oxy hóa. Vitamin nhóm B giúp hỗ trợ chức năng thần kinh, kẽm và magie tham gia vào quá trình dẫn truyền thần kinh, còn chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do.
Hạn chế các chất gây hại: Nên hạn chế tiêu thụ muối, đường, chất béo bão hòa và các chất kích thích như caffeine và nicotine. Muối có thể gây tăng huyết áp, ảnh hưởng đến tuần hoàn máu đến tai. Đường có thể gây rối loạn chuyển hóa và ảnh hưởng đến chức năng thần kinh. Caffeine và nicotine có thể làm co mạch máu, giảm lưu lượng máu đến tai.
>> Xem thêm: TOP 11 thực phẩm càng ăn càng tốt cho thính giác
2.2.4. Nghỉ ngơi đầy đủ
Mặc dù nghỉ ngơi không thể chữa khỏi hoàn toàn các tổn thương đã xảy ra, nhưng nó giúp giảm căng thẳng cho hệ thống thính giác, tạo điều kiện cho quá trình phục hồi và ngăn ngừa tình trạng suy giảm trở nên tồi tệ hơn.
Một người làm việc trong môi trường ồn ào nên nghỉ ngơi 10-15 phút sau mỗi giờ làm việc và sử dụng nút bịt tai trong suốt thời gian làm việc.
Nghỉ ngơi, thư giãn sau khoảng thời gian làm việc mệt mỏi, căng thẳng, bạn cần chú ý:
Tránh tiếng ồn: Đây là yếu tố quan trọng nhất. Hạn chế tối đa việc tiếp xúc với tiếng ồn lớn, bao gồm cả tiếng ồn từ môi trường xung quanh, thiết bị điện tử (tai nghe, loa) và các hoạt động ồn ào.
Khi sử dụng tai nghe, nên tuân theo quy tắc 60/60: nghe ở mức âm lượng không quá 60% mức tối đa và không quá 60 phút liên tục, sau đó cho tai nghỉ ngơi ít nhất 10-15 phút.
Ngủ 7-8 tiếng/ đêm và có thời gian nghỉ ngơi giữa các buổi trong ngày
2.2.5. Tập thể dục thường xuyên
Đối với người bị suy giảm thính lực, đặc biệt là nghe kém một bên tai, tập thể dục có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu đến tai trong, nơi chứa các tế bào lông nhạy cảm với âm thanh. Việc tăng cường lưu thông máu này giúp cung cấp oxy và dưỡng chất cần thiết cho các tế bào thính giác, hỗ trợ chức năng của chúng và có thể làm chậm quá trình suy giảm thính lực. Hơn nữa, tập thể dục còn giúp giảm căng thẳng, một yếu tố có thể ảnh hưởng tiêu cực đến thính lực.
Các bài tập thể dục mà những người bị nghe kém 1 bên tai nên luyện tập hàng ngày:
Đi bộ: Đây là bài tập đơn giản, dễ thực hiện và ít gây áp lực lên cơ thể. Đi bộ giúp tăng cường tuần hoàn máu một cách nhẹ nhàng.
Yoga và Thái Cực Quyền: Các bài tập này tập trung vào sự cân bằng, linh hoạt và hít thở sâu, giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm căng thẳng. Nên tránh các tư thế đảo ngược (như trồng chuối) có thể gây áp lực lên tai.
Bơi lội nhẹ nhàng: Bơi lội là bài tập toàn thân, giúp vận động nhiều nhóm cơ mà không gây áp lực lớn lên tai. Tuy nhiên, cần tránh lặn sâu hoặc các hoạt động dưới nước có thể gây áp lực lên tai giữa.
Các bài tập thăng bằng nhẹ nhàng: Các bài tập này giúp cải thiện khả năng giữ thăng bằng, đặc biệt quan trọng đối với những người bị suy giảm thính lực liên quan đến hệ thống tiền đình.
Bên cạnh đó, người đang bị ù tai, nghe kém cũng nên tránh các bài tập như:
Các bài tập cường độ cao: Các bài tập như nâng tạ nặng, chạy nước rút, nhảy cao có thể làm tăng nhịp tim và huyết áp đột ngột, gây áp lực lên tai trong và có thể làm trầm trọng thêm tình trạng suy giảm thính lực.
Các hoạt động dưới nước gây áp lực lên tai: Lặn biển, lặn với bình dưỡng khí, hoặc các hoạt động tương tự có thể gây áp lực lớn lên tai giữa và tai trong, đặc biệt nguy hiểm cho người đã bị suy giảm thính lực.
Các bài tập có nguy cơ chấn thương đầu: Các môn thể thao đối kháng mạnh như boxing, võ thuật, hoặc các môn thể thao mạo hiểm có nguy cơ gây chấn thương đầu, có thể ảnh hưởng đến thính lực.
2.2.6. Xoa bóp, bấm huyệt
Xoa bóp nhẹ nhàng vùng tai và các huyệt vị xung quanh tai có thể giúp kích thích lưu thông máu và giảm căng thẳng, góp phần cải thiện cảm giác nặng tai và ù tai.
Một số huyệt đạo bạn nên bấm huyệt thường xuyên để phần nào giúp tai nghe rõ hơn: Ế phong, thính cung, thính hội, nhĩ môn,...
Cách bấm huyệt tai cũng không khó:
Bước 1: Chuẩn bị
Rửa sạch tay và tìm một không gian yên tĩnh, thoải mái. Bạn có thể ngồi hoặc nằm ở tư thế thư giãn.
Bước 2: Xác định chính xác vị trí huyệt đạo cần xoa bóp
Để xác định đúng các huyệt đạo này, bên cạnh xem các video hướng dẫn, hình ảnh trên mạng, bạn nên đến các phòng khám đông y để được hỗ trợ 1-2 buổi cho quen với vị trí các huyệt đạo, sau đó có thể tự thực hiện tại nhà.
Bước 3: Thực hiện bấm huyệt
Dùng ngón tay cái, trỏ hoặc giữa ấn nhẹ nhàng vào huyệt đạo. Lực ấn nên vừa đủ để cảm nhận được một chút áp lực hoặc hơi tức nhẹ, nhưng không gây đau. Ấn quá mạnh có thể gây bầm tím hoặc tổn thương.
Thời gian bấm huyệt: Giữ lực ấn trong khoảng 10-15 giây, sau đó từ từ thả ra, lặp lại 5-10 lần.
Sau khi bấm huyệt, bạn có thể xoa nhẹ nhàng xung quanh huyệt đạo theo chiều kim đồng hồ và ngược chiều kim đồng hồ trong khoảng 1-2 phút. Việc xoa bóp giúp kích thích lưu thông máu và tăng cường hiệu quả của bấm huyệt.
Bấm huyệt nên được thực hiện bấm huyệt thường xuyên, mỗi ngày 1-2 lần, mỗi lần khoảng 5-10 phút để đạt hiệu quả tốt nhất.
2.2.7. Tập luyện thính giác
Các bài tập luyện thính giác đóng vai trò quan trọng trong việc giúp não bộ thích nghi và xử lý âm thanh hiệu quả hơn, đặc biệt hữu ích cho người bị nghe kém một bên tai. Do âm thanh chỉ được tiếp nhận từ một bên tai, não bộ cần được "huấn luyện" để bù đắp sự thiếu hụt này và tối ưu hóa khả năng nghe. Các bài tập này không phục hồi thính lực đã mất ở tai bị nghe kém, nhưng giúp cải thiện khả năng:
Định vị âm thanh: Xác định nguồn gốc của âm thanh trong không gian.
Phân biệt âm thanh: Phân biệt các âm thanh khác nhau, đặc biệt là trong môi trường ồn ào.
Hiểu lời nói: Nghe và hiểu lời nói trong các tình huống khó khăn.
Dưới đây là một số bài tập luyện thính giác được khuyến nghị cho người nghe kém một bên tai:
Bài 1: Bài tập định vị âm thanh:
Bạn cũng có thể sử dụng nhiều nguồn âm thanh cùng một lúc để tăng độ khó.
Bài tập 2: Bài tập phân biệt âm thanh
Mục tiêu: Cải thiện khả năng phân biệt các âm thanh khác nhau, đặc biệt là trong môi trường ồn ào.
Cách thực hiện:
Sử dụng các ứng dụng hoặc phần mềm luyện tập thính giác có sẵn trên điện thoại hoặc máy tính. Các ứng dụng này thường cung cấp các bài tập phân biệt âm thanh theo tần số, âm lượng, hoặc loại âm thanh.
Nghe các đoạn ghi âm có chứa nhiều loại âm thanh khác nhau (ví dụ: tiếng - nói, tiếng nhạc, tiếng ồn giao thông) và cố gắng phân biệt từng loại âm thanh.
Tập trung nghe các âm thanh trong môi trường hàng ngày và cố gắng phân biệt chúng.
Ví dụ: Phân biệt tiếng chim hót với tiếng lá xào xạc, tiếng còi xe với tiếng bước chân.
Bài tập 3: Bài tập nghe trong môi trường ồn ào:
Lưu ý: Bắt đầu từ từ và tăng dần độ khó để tránh bị quá tải.
Bài tập 4: Bài tập nghe nhạc:
Bài tập 5: Bài tập nghe tiếng nói:
3. Bảo Nhĩ Vương - Hỗ trợ cải thiện ù tai, nghe kém, giúp tai nghe rõ hơn mỗi ngày
Bộ đôi Bảo Nhĩ Vương với Viên uống và Nhỏ tai mang đến một phương pháp hỗ trợ từ trong ra ngoài, giúp cải thiện khả năng nghe rõ hơn mỗi ngày một cách an toàn và hiệu quả.
3.1. Viên uống Bảo Nhĩ Vương – Hỗ trợ từ bên trong, cải thiện sức khỏe thính giác bền vững
Thính giác suy giảm thường có liên quan đến chức năng tạng thận suy yếu. Theo y học cổ truyền, thận có mối quan hệ mật thiết với tai, được ví như "thận khai khiếu ra tai". Thận tàng tinh, tinh sinh tủy, tủy thông lên não và nuôi dưỡng các giác quan, trong đó có tai. Khi thận suy yếu (thận hư), tinh huyết không đủ để nuôi dưỡng tai, dẫn đến các chức năng của tai suy giảm, gây ra ù tai, nghe kém, thậm chí điếc. Ngoài ra, sự thiếu hụt dưỡng chất và tuần hoàn máu kém trong tai cũng là nguyên nhân khiến thính lực suy giảm. Viên uống Bảo Nhĩ Vương với công thức từ các thảo dược quý như Sơn thù du, Cốt toái bổ, Bạch quả, Câu kỷ tử, và Hoàng kỳ giúp cải thiện tình trạng này bằng cách:
Bổ thận và khai thông khiếu tai: Sơn thù du và Cốt toái bổ là hai thành phần chủ đạo giúp tăng cường chức năng thận – cơ quan liên quan mật thiết đến sức khỏe thính lực. Việc bổ thận giúp cải thiện khả năng nghe tự nhiên và giảm ù tai.
Tăng cường tuần hoàn máu: Bạch quả và Câu kỷ tử giúp lưu thông máu tốt hơn đến các cơ quan thính giác, cung cấp đầy đủ dưỡng chất và oxy cho tai, từ đó giảm các triệu chứng như ù tai, nghe kém.
Chống viêm và tăng sức đề kháng: Hoàng kỳ và Cối xay hỗ trợ chống viêm, bảo vệ tai khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường.
3.2. Nhỏ tai Bảo Nhĩ Vương – Làm sạch và bảo vệ tai trực tiếp
Nhỏ tai Bảo Nhĩ Vương mang đến giải pháp điều trị tại chỗ, giúp tác động nhanh chóng vào vùng tai bị ảnh hưởng. Với các thành phần như Khổ sâm, Tinh dầu tràm, và Tinh dầu đinh hương, sản phẩm có tác dụng:
Làm dịu và giảm viêm: Khổ sâm nổi tiếng với khả năng kháng khuẩn và chống viêm tự nhiên, giúp giảm ngứa, đau tai, và viêm tai nhẹ.
Thông thoáng và cải thiện khả năng nghe: Tinh dầu tràm và tinh dầu đinh hương giúp loại bỏ dầu thừa trong tai, giảm cản trở âm thanh, giúp âm thanh truyền tải rõ hơn.
Đặc biệt, với cấu trúc thân dầu, nhỏ tai Bảo Nhĩ Vương Drop có độ bám dính trên tai cao, thẩm thấu qua màng nhĩ nguyên vẹn và qua các mạch máu vào khu vực tai trong. Nhờ vậy nhiều người thấy rằng sau khi vừa nhỏ cảm giác thông thoáng tai hơn, giảm đau ngứa và giảm ù tai ngay tức thì.
Sự kết hợp giữa viên uống và nhỏ tai mang đến hiệu quả toàn diện – tác động từ trong ra ngoài để hỗ trợ cải thiện ù tai, nghe kém tốt nhất. Viên uống giúp bổ sung dưỡng chất, tăng cường tuần hoàn máu cho tai từ bên trong, trong khi nhỏ tai làm sạch và bảo vệ tai khỏi các yếu tố gây viêm nhiễm, tăng cường khả năng tiếp nhận âm thanh.
Sử dụng cả hai sản phẩm đều đặn giúp tai bạn nghe rõ hơn mỗi ngày và duy trì thính giác khỏe mạnh lâu dài. Với thành phần từ thảo dược thiên nhiên an toàn và hiệu quả, Bảo Nhĩ Vương là lựa chọn phù hợp cho những người muốn cải thiện khả năng nghe, giảm ù tai mà không gây tác dụng phụ nguy hiểm.
Tham khảo:
[1] Pubmed - Hearing loss in adults: assessment and management: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK536541/#:~:text=Build%2Dup%20of%20earwax%20can,to%20social%20isolation%20and%20depression. - Cập nhật ngày 11/02/2025