Bạn có biết rằng viêm tai giữa thủng màng nhĩ đôi khi có thể được cải thiện chỉ với những phương pháp đơn giản tại nhà? 10 cách dưới đây chắc chắn không còn xa lạ, nhưng liệu bạn đã thực sự áp dụng chúng một cách đúng đắn để thấy được hiệu quả bất ngờ?
1. Vệ sinh tai đúng cách
Viêm tai giữa thủng màng nhĩ đặc trưng bởi sự chảy dịch mủ, có thể có mùi tanh hôi, khó chịu ra ngoài ống tai và vành tai. Chính vì vậy, khi vệ sinh tai chúng ta chủ yếu vệ sinh sạch 2 vị trí này:
1.1. Vệ sinh vành tai:
Chuẩn bị:
Nước muối sinh lý: Nên sử dụng nước muối sinh lý vô trùng được bán tại các hiệu thuốc. Theo một nghiêm cứu, rửa tai bằng dung dịch muối ấm dễ chịu hơn và ít gây ra tác dụng phụ hơn so với việc rửa tai bằng dung dịch muối ở nhiệt độ phòng [1]. Do vậy, bạn có thể lam nóng nước muối sinh lý bằng cách ngâm trong nước ấm hoặc dùng lò vi sóng, đảm bảo nước không quá nóng hoặc quá lạnh.
Khăn mềm, sạch: Chọn khăn cotton mềm, đã được giặt sạch và phơi khô. Tránh dùng khăn lông xù hoặc khăn cũ có thể chứa vi khuẩn.
Tăm bông
Cách thực hiện:
Rửa tay sạch bằng xà phòng.
Nhúng một góc khăn mềm vào dung dịch nước muối sinh lý ấm, vắt nhẹ để khăn ẩm, không quá ướt.
Nhẹ nhàng lau sạch vành tai ngoài, bao gồm cả mặt trước, mặt sau và các nếp gấp của tai. Chú ý lau kỹ phần ráy tai ở cửa ống tai.
Dùng tăm bông khô lau nhẹ nhàng các kẽ tai ngoài, đặc biệt là phần cửa ống tai.
Tuyệt đối KHÔNG:
Cố gắng cạo hoặc lấy ráy tai sâu bên trong ống tai bằng bất cứ vật gì, kể cả tăm bông, que ngoáy tai, kẹp, hoặc các vật cứng khác. Hành động này rất nguy hiểm, có thể làm tổn thương màng nhĩ, gây chảy máu, nhiễm trùng, hoặc thậm chí làm thủng màng nhĩ nặng hơn.
Đổ trực tiếp nước muối sinh lý hoặc bất kỳ dung dịch nào vào tai.
Sử dụng các dung dịch sát khuẩn mạnh, cồn, oxy già hoặc các loại thuốc nhỏ tai không được bác sĩ kê đơn.
1.2. Vệ sinh ống tai ngoài (chỉ khi có sự chỉ định của bác sĩ):
Trong một số trường hợp nhất định, bác sĩ Tai Mũi Họng có thể chỉ định vệ sinh ống tai ngoài bằng nước muối sinh lý hoặc các dung dịch chuyên dụng khác. Đây là thủ thuật y tế và cần được thực hiện cẩn thận theo hướng dẫn chi tiết của bác sĩ hoặc điều dưỡng.
Cách thực hiện:
Chuẩn bị dung dịch theo chỉ định của bác sĩ (ví dụ: nước muối sinh lý ấm, dung dịch rửa tai chuyên dụng).
Nghiêng đầu đầu góc 45 độ để dễ dàng vệ sinh. Với trẻ nhỏ có thể nằm nghiêng ở trên giường
Nhẹ nhàng kéo vành tai ngoài lên trên và ra sau để làm thẳng ống tai.
Nhỏ từ từ từng giọt dung dịch vào ống tai, tránh nhỏ mạnh gây khó chịu.
Giữ nguyên tư thế nghiêng đầu trong khoảng 5-10 phút để dung dịch ngấm và làm mềm ráy tai.
Sau đó nghiêng đầu ngược lại để dung dịch và ráy tai mềm chảy ra ngoài.
Dùng khăn mềm hoặc gạc sạch lau khô nhẹ nhàng bên ngoài ống tai.
Lưu ý quan trọng: Không tự ý thực hiện vệ sinh ống tai ngoài bằng bất kỳ phương pháp nào nếu không có chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
2. Chấp hành hướng dẫn điều trị tại nhà của bác sĩ
Đa phần các ca viêm tai giữa thủng màng nhĩ thường là điều trị ngoại khoa theo hướng dẫn và dùng thuốc của bác sĩ. Chỉ trong những trường hợp nghiêm trọng hơn như phẫu thuật, biến chứng nội sọ mới cần nằm viện để theo dõi. Cũng chính vì vậy, việc tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ là yếu tố then chốt, quyết định sự thành công và tránh các biến chứng nguy hiểm. Đây không chỉ là lời khuyên mà là nguyên tắc bắt buộc, bởi việc tự ý điều trị, sử dụng thuốc không đúng cách hoặc bỏ qua các chỉ dẫn có thể dẫn đến hậu quả khôn lường, bao gồm suy giảm thính lực vĩnh viễn, viêm tai giữa mạn tính, thậm chí là các biến chứng nội sọ nguy hiểm.
Đơn thuốc điều trị viêm tai giữa thủng màng nhĩ thường có kháng sinh và giảm đau:
Việc sử dụng kháng sinh không đúng cách (liều lượng không đủ, thời gian không đủ, tự ý ngưng thuốc khi triệu chứng giảm) tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển khả năng kháng thuốc. Khi đó, các loại kháng sinh thông thường sẽ không còn hiệu quả, việc điều trị trở nên khó khăn và tốn kém hơn. Kháng sinh có thể gây ra các tác dụng phụ như rối loạn tiêu hóa, dị ứng, ảnh hưởng đến chức năng gan thận. Việc sử dụng đúng liều lượng và theo dõi của bác sĩ giúp giảm thiểu nguy cơ này.
Thuốc chống viêm giảm đau, đặc biệt là nhóm NSAIDs (như ibuprofen, naproxen), có thể gây tác dụng phụ lên dạ dày, thận, tim mạch nếu sử dụng quá liều hoặc kéo dài.
Chính vì vậy, bạn không nên tự ý mua và sử dụng các loại thuốc không có trong đơn của bác sĩ, sử dụng phác đồ điều trị của người khác hay thuốc của người quen trước đó đã từng dùng. Mỗi loại chủng vi khuẩn có kháng sinh đặc hiệu khác nhau, tùy vào tình trạng đau, viêm cũng sẽ có các loại thuốc khác. Mỗi người có một phác đồ điều trị riêng, do vậy hãy tuân thủ phác đồ và hướng dẫn điều trị của bác sĩ để tránh kháng thuốc cũng như tình trạng bệnh này chưa khỏi bệnh khác lại đến.
Một thực trạng xấu nhưng lại rất phổ biến trong điều trị viêm tai giữa thủng. Đây là hành động nguy hiểm, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe thính lực. Người bệnh thường chủ quan khi thấy hết đau tai, chảy mủ, cho rằng bệnh đã khỏi và tự ý ngưng thuốc, đặc biệt là kháng sinh. Tuy nhiên, triệu chứng giảm không đồng nghĩa với việc nhiễm trùng đã hết, dịch mủ vẫn tồn đọng trong tai giữa chỉ là không chảy ra ngoài và vi khuẩn vẫn chưa triệt tiêu hết. Việc tự ý ngưng thuốc, nhất là kháng sinh, trước thời gian bác sĩ chỉ định sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn còn sót lại phát triển, hình thành chủng kháng thuốc. Điều này gây khó khăn cho điều trị sau này, cần kháng sinh mạnh hơn, thời gian điều trị kéo dài và tốn kém hơn. Nghiêm trọng hơn, có thể dẫn đến biến chứng như viêm tai giữa mạn tính, suy giảm thính lực vĩnh viễn, viêm màng não, áp xe não, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Việc tự ý ngưng thuốc còn khiến bác sĩ khó đánh giá hiệu quả điều trị, khó điều chỉnh phác đồ nếu cần.
Bên cạnh đó, trong quá trình dùng thuốc, nhiều người cũng thường mắc sai lầm là quên dùng thuốc và đã khắc phục bằng cách sử dụng liều sau tăn gấp đôi để bù cho liều đã quên. Điều này gây hiện tượng quá liều, nhẹ thì đau bụng, chóng mặt, buồn nôn, nặng có thể lên cơn co giật, ngất xỉu. Vì vậy, nếu lỡ quên một liều, hãy uống ngay sau khi nhớ ra. Nhưng nếu gần đến thời điểm uống liều tiếp theo, bỏ qua liều đã quên và uống liều tiếp theo như bình thường. Nếu bạn là người hay quên, người bận rộn hoặc người già có thể đặt báo thức cho mỗi lần sử dụng để tránh tình trạng quên liều.
Thực trạng áp dụng các phương pháp dân gian không có cơ sở khoa học, như thổi thuốc vào tai, xông khói tai, xông hương, hoặc sử dụng các loại lá cây, thảo dược không rõ nguồn gốc để điều trị viêm tai giữa cũng cần đặc biệt chú ý:
Thứ nhất, khi màng nhĩ bị thủng, tai giữa mất đi lớp bảo vệ tự nhiên, tạo điều kiện cho vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh dễ dàng xâm nhập sâu vào bên trong. Việc thổi thuốc trực tiếp vào tai, đặc biệt là các loại thuốc bột không được vô trùng, có thể đưa thêm vi khuẩn và bụi bẩn vào tai giữa, làm trầm trọng thêm tình trạng nhiễm trùng. Hơn nữa, việc kiểm soát liều lượng thuốc thổi vào cũng rất khó khăn, có thể gây kích ứng niêm mạc tai, thậm chí gây độc cho tai trong.
Thứ hai, các phương pháp xông khói hoặc xông hương vào tai thường sử dụng nhiệt độ cao và các chất kích thích như khói, hương liệu. Nhiệt độ cao có thể gây bỏng niêm mạc tai, đặc biệt là khi màng nhĩ đã bị thủng. Các chất kích thích trong khói và hương liệu cũng có thể gây viêm nhiễm, dị ứng, làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Thứ ba, việc sử dụng các loại lá cây, thảo dược không rõ nguồn gốc, chưa được kiểm chứng khoa học cũng rất nguy hiểm. Nhiều loại cây chứa các hoạt chất có thể gây kích ứng, dị ứng, thậm chí gây độc cho tai. Việc tự ý sử dụng chúng có thể làm chậm trễ quá trình điều trị, tạo điều kiện cho bệnh tiến triển nặng hơn và gây khó khăn cho việc điều trị sau này.
3. Tránh để nước vào tai
Trong quá trình điều trị viêm tai giữa thủng màng nhĩ tại nhà, việc giữ cho tai khô ráo là vô cùng quan trọng. Nước vào tai, dù là nước sạch hay nước bẩn, đều có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình hồi phục và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Khi màng nhĩ bị thủng, hàng rào bảo vệ tự nhiên của tai giữa bị phá vỡ, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm hoặc các tác nhân gây bệnh khác xâm nhập vào tai giữa một cách dễ dàng:
Tai âm rước tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển: Tai giữa là một khoang kín, ấm và ẩm. Khi nước xâm nhập vào tai giữa qua lỗ thủng màng nhĩ, nó tạo thành một môi trường lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi và phát triển mạnh mẽ. Điều này có thể dẫn đến nhiễm trùng tái phát hoặc nhiễm trùng nặng hơn.
Một số loại nước, đặc biệt là nước hồ bơi có chứa clo hoặc các hóa chất khử trùng, có thể gây kích ứng niêm mạc tai giữa, làm tăng tình trạng viêm và gây khó chịu cho người bệnh.
Nước đọng lại trong tai giữa có thể cản trở quá trình lành lại của màng nhĩ, kéo dài thời gian điều trị và tăng nguy cơ hình thành sẹo xấu trên màng nhĩ.
Vậy làm thế nào để tránh nước vào tai, giữ tai khô ráo trong suốt quá trình phục hồi viêm tai giữa thủng màng nhĩ tại nhà?
Nếu chẳng may nước vào tai, bạn có thể xử lý như sau:
Nghiêng đầu về phía tai bị ướt, đồng thời kéo nhẹ vành tai ngoài lên trên và ra sau để giúp nước chảy ra ngoài.
Dùng khăn mềm hoặc tăm bông khô (chỉ lau bên ngoài cửa ống tai) thấm khô nhẹ nhàng.
Có thể dùng máy sấy tóc ở chế độ nhẹ, để cách xa tai khoảng 30cm, sấy nhẹ nhàng trong vài phút để làm khô ống tai ngoài. Tránh để nhiệt độ quá nóng hoặc thổi trực tiếp vào tai.
Không dùng vật cứng hoặc tăm bông đưa sâu vào trong ống tai để lau khô, vì có thể làm tổn thương màng nhĩ hoặc đẩy vi khuẩn vào sâu hơn.
4. Ngưng hút thuốc và hạn chế tiếp xúc khói thuốc.
Trong quá trình điều trị viêm tai giữa thủng màng nhĩ tại nhà, bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, việc tránh xa khói thuốc lá, bao gồm cả việc không hút thuốc chủ động và tránh tiếp xúc với khói thuốc thụ động, đóng vai trò vô cùng quan trọng:
Khói thuốc lá chứa các chất kích thích mạnh, khi tiếp xúc với niêm mạc đường hô hấp, bao gồm cả niêm mạc tai giữa thông qua vòi nhĩ, sẽ gây kích ứng, sưng viêm. Đối với người bị thủng màng nhĩ, niêm mạc tai giữa vốn đã bị tổn thương, việc tiếp xúc với khói thuốc sẽ làm tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng hơn, kéo dài thời gian điều trị và tăng nguy cơ biến chứng.
Khói thuốc lá làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể, khiến cơ thể khó chống lại các tác nhân gây bệnh, bao gồm cả vi khuẩn và virus gây viêm tai giữa. Điều này làm chậm quá trình hồi phục và tăng nguy cơ nhiễm trùng tái phát.
Ảnh hưởng đến chức năng vòi nhĩ: Vòi nhĩ là ống nối tai giữa với mũi họng, có chức năng cân bằng áp suất giữa tai giữa và môi trường bên ngoài, đồng thời dẫn lưu dịch tiết từ tai giữa xuống mũi họng. Khói thuốc lá có thể làm tắc nghẽn vòi nhĩ, gây rối loạn chức năng của nó. Đối với người bị thủng màng nhĩ, chức năng vòi nhĩ suy giảm sẽ làm cản trở quá trình lưu thông khí và dịch tiết trong tai giữa, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây nhiễm trùng.
Tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp: Khói thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như viêm mũi họng, viêm xoang. Các bệnh này có thể lây lan sang tai giữa qua vòi nhĩ, gây viêm tai giữa hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng viêm tai giữa sẵn có.
Không chỉ người hút thuốc chủ động bị ảnh hưởng bởi khói thuốc, mà cả những người hít phải khói thuốc thụ động (khói thuốc từ người khác hút) cũng chịu những tác động tương tự. Đặc biệt, trẻ em là đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất bởi khói thuốc thụ động, do hệ miễn dịch của trẻ còn non yếu và đường hô hấp nhạy cảm. Trẻ em sống trong gia đình có bố mẹ, người thân thường xuyên hút thuốc lá có nguy cơ mắc viêm tai giữa cao hơn và bệnh cũng diễn biến nặng hơn so với trẻ không tiếp xúc với khói thuốc [4].
Chính vì vậy:
Đối với người bệnh hút thuốc: Cần bỏ thuốc lá hoàn toàn trong quá trình điều trị viêm tai giữa thủng màng nhĩ. Đây là việc làm rất quan trọng để bệnh nhanh chóng hồi phục và tránh các biến chứng.
Tránh xa môi trường có khói thuốc: Cần tránh tiếp xúc với khói thuốc thụ động ở những nơi công cộng, nơi làm việc hoặc trong gia đình. Yêu cầu người thân không hút thuốc gần mình, đặc biệt là trong không gian kín.
5. Ăn đủ bữa và đủ dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng là yếu tố góp phần vào quá trình phục hồi sức khỏe và đặc biệt quan trọng trong việc điều trị viêm tai giữa thủng màng nhĩ tại nhà. Một chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng không chỉ giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống lại nhiễm trùng mà còn hỗ trợ quá trình lành thương của màng nhĩ. Việc ăn đủ bữa và đảm bảo dinh dưỡng hợp lý là nền tảng vững chắc giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi và ngăn ngừa các biến chứng:
Tăng cường hệ miễn dịch: Đa phần những người bị viêm tai giữa thủng màng nhi tái đi tái lại đều có hệ miễn sịch suy yếu. Các chất dinh dưỡng như vitamin C, vitamin A, kẽm, sắt và protein chính là những "viên gạch" xây dựng nên một hệ miễn dịch khỏe mạnh. Khi hệ miễn dịch hoạt động tốt, cơ thể sẽ có khả năng chống lại vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh khác hiệu quả hơn, giúp quá trình điều trị viêm tai giữa diễn ra thuận lợi.
Hỗ trợ quá trình lành thương: Màng nhĩ bị thủng cần thời gian để lành lại. Các chất dinh dưỡng như protein, vitamin C và kẽm đóng vai trò quan trọng trong quá trình tái tạo tế bào và phục hồi các mô bị tổn thương. Việc cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng này sẽ giúp màng nhĩ nhanh chóng lành lại và giảm nguy cơ hình thành sẹo.
Giảm viêm: Một số chất dinh dưỡng, chẳng hạn như omega-3 và các chất chống oxy hóa, có khả năng giảm viêm. Viêm là một phần của phản ứng tự nhiên của cơ thể đối với nhiễm trùng, nhưng viêm quá mức có thể làm chậm quá trình lành thương. Việc bổ sung các chất dinh dưỡng có khả năng giảm viêm có thể giúp kiểm soát tình trạng viêm và tạo điều kiện cho quá trình phục hồi.
Vậy ăn như thế nào là đủ bữa và đầy đủ dinh dưỡng?
Đảm bảo đủ 3 bữa chính và các bữa phụ: Ăn đủ bữa giúp cung cấp năng lượng và chất dinh dưỡng đều đặn cho cơ thể suốt cả ngày. Tuy nhiên, do bận rộn, nhiều bạn trẻ thường bỏ qua bữa sáng. Điều này không chỉ làm viêm tai giữa chậm lành mà còn gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như: giảm khả năng tập trung, mệt mỏi, giảm hiệu suất làm việc và học tập, rối loạn tiêu hóa,...
Đảm bảo cơ thể được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết:
Protein: Protein là thành phần cấu tạo của tế bào và mô, rất quan trọng cho quá trình lành thương. Các nguồn protein tốt bao gồm thịt nạc, cá, trứng, sữa, đậu và các loại hạt.
Vitamin C: Vitamin C giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ quá trình sản xuất collagen, một protein quan trọng cho việc phục hồi mô. Các nguồn vitamin C dồi dào bao gồm cam, chanh, quýt, bưởi, ổi, kiwi, dâu tây, ớt chuông, bông cải xanh và cải xoăn.
Vitamin A: Vitamin A cũng đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch và sức khỏe của niêm mạc. Các nguồn vitamin A tốt bao gồm gan, cà rốt, khoai lang, bí đỏ, rau bina và cải xoăn.
Kẽm: Kẽm tham gia vào nhiều quá trình sinh học trong cơ thể, bao gồm cả chức năng miễn dịch và quá trình lành thương. Các nguồn kẽm tốt bao gồm thịt bò, hàu, tôm, cua, các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt.
Omega-3: Omega-3 là axit béo có lợi cho sức khỏe tim mạch và có khả năng giảm viêm. Các nguồn omega-3 tốt bao gồm cá hồi, cá thu, cá trích, cá mòi, hạt lanh và hạt chia.
Chất chống oxy hóa: Các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do các gốc tự do. Các nguồn chất chống oxy hóa tốt bao gồm các loại trái cây và rau củ có màu sắc tươi sáng, chẳng hạn như quả mọng, cà chua, cà rốt và rau lá xanh.
Uống đủ nước: Nước rất quan trọng cho nhiều chức năng của cơ thể, bao gồm cả việc vận chuyển chất dinh dưỡng và loại bỏ chất thải. Nên uống đủ 2-2.5 lít nước mỗi ngày.
Ưu tiên thực phẩm tươi, chế biến đơn giản: Nên lựa chọn thực phẩm tươi, ít qua chế biến và chế biến bằng các phương pháp như luộc, hấp, nướng để giữ được tối đa chất dinh dưỡng.
Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, đồ ngọt: Các loại thực phẩm này thường chứa nhiều đường, muối và chất béo không tốt cho sức khỏe, có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và làm chậm quá trình phục hồi.
6. Kiêng các chất kích thích
Trong quá trình điều trị viêm tai giữa tại nhà, bên cạnh ăn uống đủ bữa và các chất dinh dưỡng, người bệnh cũng cần kiêng 5 loại thực phẩm sau:
Đồ ăn cay nóng và nhiều dầu mỡ: Các gia vị cay nóng như ớt, tiêu, hành, tỏi, gừng... có thể kích thích niêm mạc họng, mũi và cả ống tai. Sự kích thích này có thể làm tăng tiết dịch nhầy, gây phù nề niêm mạc, đặc biệt là ở vòi nhĩ (ống nối tai giữa và mũi họng). Vòi nhĩ bị tắc nghẽn sẽ ảnh hưởng đến sự thông thoáng và dẫn lưu của tai giữa, làm chậm quá trình lành bệnh và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Đồ ăn nhiều dầu mỡ có thể làm tăng các phản ứng viêm trong cơ thể. Trong trường hợp viêm tai giữa, việc tăng phản ứng viêm có thể làm chậm quá trình lành thương và khiến các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn. Đồ ăn nhiều dầu mỡ cũng làm tăng cholesterol trong máu, ảnh hưởng đến lưu thông máu [2]. Lưu thông máu kém có thể làm giảm lượng máu đến tai, làm chậm quá trình cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho các tế bào bị tổn thương, ảnh hưởng đến quá trình phục hồi của màng nhĩ.
Rượu, bia: Rượu và bia là những chất kích thích mạnh, có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến cơ thể. Việc tiêu thụ rượu bia trong quá trình điều trị viêm tai giữa thủng màng nhĩ có thể làm chậm quá trình hồi phục, tăng nguy cơ nhiễm trùng và tương tác với thuốc điều trị.
Thuốc lá: Nicotine trong thuốc lá làm co mạch máu [3], giảm lưu lượng máu đến tai, ảnh hưởng đến quá trình lành thương. Khói thuốc lá cũng chứa nhiều chất độc hại, gây kích ứng niêm mạc tai và làm suy yếu hệ miễn dịch.
Cà phê và các chất kích thích chứa caffeine: Caffeine có thể làm tăng nhịp tim và huyết áp, có thể gây khó chịu cho người bệnh, đặc biệt là khi đang bị viêm nhiễm. Tuy nhiên, tác động của caffeine không mạnh mẽ như rượu và thuốc lá, nên việc kiêng cữ có thể linh hoạt hơn tùy theo tình trạng bệnh và hướng dẫn của bác sĩ.
Các chất kích thích khác (ma túy, chất gây nghiện): Các chất này có tác động rất tiêu cực đến sức khỏe tổng thể và hệ miễn dịch, làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh và gây khó khăn cho việc điều trị.
Những chất này:
Ảnh hưởng đến hệ miễn dịch: Các chất kích thích, đặc biệt là rượu và thuốc lá, có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể khó chống lại các tác nhân gây bệnh. Khi hệ miễn dịch suy yếu, nguy cơ nhiễm trùng tai giữa sẽ tăng lên, làm chậm quá trình lành thương của màng nhĩ và kéo dài thời gian điều trị.
Ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn: Rượu và thuốc lá có thể làm co mạch máu, giảm lưu lượng máu đến các mô, bao gồm cả tai. Khi lưu lượng máu đến tai giảm, quá trình cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho các tế bào bị tổn thương sẽ bị chậm lại, ảnh hưởng đến quá trình tái tạo và phục hồi của màng nhĩ.
Gây viêm và kích ứng: Một số chất kích thích, như rượu, có thể gây viêm và kích ứng niêm mạc tai, làm trầm trọng thêm tình trạng viêm nhiễm và gây khó chịu cho người bệnh.
Ảnh hưởng đến quá trình đông máu: Rượu có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu, làm tăng nguy cơ chảy máu và kéo dài thời gian lành thương. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người vừa trải qua phẫu thuật vá màng nhĩ.
Tương tác với thuốc: Một số chất kích thích có thể tương tác với các loại thuốc điều trị viêm tai giữa, làm giảm hiệu quả của thuốc hoặc gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.
7. Tránh sự chênh lệch áp suất đột ngột ở 2 bên tai
Màng nhĩ khi còn nguyên vẹn giúp duy trì sự cân bằng áp suất giữa tai ngoài và tai giữa. Tuy nhiên, khi màng nhĩ bị thủng, sự cân bằng này bị phá vỡ. Những thay đổi áp suất đột ngột có thể tạo áp lực lên màng nhĩ, gây đau, khó chịu, chóng mặt, ù tai và thậm chí làm chậm quá trình lành thương hoặc làm rộng thêm lỗ thủng.
Những hoạt động gây thay đổi áp suất tai đột ngột nên tránh:
Đi máy bay: Khi máy bay cất cánh và hạ cánh, áp suất không khí trong cabin thay đổi nhanh chóng. Sự thay đổi này có thể gây áp lực lên tai, đặc biệt là khi màng nhĩ bị thủng.
Lặn biển (kể cả lặn nông và lặn bình dưỡng khí): Khi lặn xuống nước, áp suất nước tăng lên theo độ sâu. Sự thay đổi áp suất này tác động trực tiếp lên tai, có thể gây đau và tổn thương màng nhĩ.
Đi tàu điện ngầm tốc độ cao hoặc đi xe lên xuống dốc cao: Sự thay đổi độ cao nhanh chóng cũng có thể gây thay đổi áp suất không khí, ảnh hưởng đến tai.
Xì mũi mạnh: Xì mũi mạnh có thể tạo áp lực lớn trong khoang mũi và họng, áp lực này có thể tác động lên tai giữa thông qua vòi nhĩ, gây đau và khó chịu.
8. Nghỉ ngơi đầy đủ và giữ tâm trạng thoải mái
Nghỉ ngơi đầy đủ, giữ tinh thần thoải mái tưởng chừng như không liên quan gì đến hỗ trợ điều trị viêm tai giữa thủng màng nhĩ tại nhà nhưng lại cho hiệu quả vô cùng bất ngờ:
Tăng cường hệ miễn dịch: Khi cơ thể mệt mỏi, căng thẳng, hệ miễn dịch sẽ bị suy yếu, làm giảm khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus. Nghỉ ngơi đầy đủ giúp hệ miễn dịch được phục hồi và hoạt động hiệu quả hơn, từ đó giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng tai giữa một cách tốt nhất.
Thúc đẩy quá trình lành thương: Giấc ngủ là thời gian để cơ thể tái tạo và phục hồi các tế bào bị tổn thương. Khi ngủ đủ giấc, quá trình lành thương của màng nhĩ sẽ diễn ra nhanh hơn. Ngược lại, thiếu ngủ, ngủ ít hơn 7h mỗi đêm có thể làm chậm quá trình này.
Giảm viêm: Căng thẳng có thể làm tăng sản xuất các hormone gây viêm trong cơ thể, làm trầm trọng thêm tình trạng viêm nhiễm ở tai giữa. Nghỉ ngơi và thư giãn giúp giảm căng thẳng, từ đó giảm viêm và giúp tai nhanh chóng hồi phục.
Tăng hiệu quả điều trị: Khi cơ thể được nghỉ ngơi đầy đủ và tinh thần thoải mái, việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ (như uống thuốc đúng giờ, vệ sinh tai đúng cách) cũng sẽ được thực hiện tốt hơn, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị.
Vậy làm sao để nghỉ ngơi và loại bỏ căng thẳng hiệu quả?
Ngủ đủ giấc: Người lớn nên ngủ từ 7-8 tiếng mỗi đêm, trẻ em cần ngủ nhiều hơn. Nên tạo thói quen ngủ và thức dậy vào một giờ cố định mỗi ngày, kể cả vào cuối tuần.
Tạo môi trường ngủ tốt: Phòng ngủ cần yên tĩnh, thoáng mát, tối và sạch sẽ. Tránh sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính ít nhất 30 phút trước khi ngủ.
Tránh làm việc quá sức: Hạn chế các hoạt động gắng sức, đặc biệt là các hoạt động thể chất mạnh trong giai đoạn bệnh.
Thư giãn tinh thần: Áp dụng các biện pháp thư giãn như:
Nghe nhạc nhẹ nhàng: Âm nhạc êm dịu có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ.
Tập yoga hoặc thiền: Các bài tập yoga và thiền giúp thư giãn cơ thể và tâm trí.
Đọc sách: Đọc sách là một cách tốt để thư giãn và quên đi những lo âu.
Đi dạo nhẹ nhàng: Đi bộ nhẹ nhàng trong không khí trong lành cũng giúp giảm căng thẳng.
Tránh xa các nguồn gây căng thẳng: Hạn chế tiếp xúc với những tình huống hoặc người gây căng thẳng.
Lưu ý quan trọng:
Đừng ngần ngại tìm đến sự trợ giúp của bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý khi gặp khó khăn trong việc ngủ hoặc cảm thấy căng thẳng kéo dài.
Đừng nhầm lẫn nghỉ ngơi với việc nằm lì một chỗ. Vận động nhẹ nhàng, đi bộ ngắn, tập thái cực quyền, thiền định hay yoga cũng rất tốt cho sức khỏe và tinh thần.
Kết hợp nghỉ ngơi đầy đủ và loại bỏ căng thẳng với các biện pháp điều trị khác theo chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất.
9. Tránh xa tiếng ồn lớn
Trong quá trình điều trị viêm tai giữa thủng màng nhĩ tại nhà, việc tránh xa tiếng ồn lớn là vô cùng quan trọng. Màng nhĩ bị thủng khiến tai trở nên đặc biệt nhạy cảm với âm thanh, và tiếng ồn lớn có thể gây ra những tác động tiêu cực, làm chậm quá trình hồi phục và thậm chí gây tổn thương vĩnh viễn cho thính lực:
Gây đau và khó chịu: Khi màng nhĩ bị thủng, âm thanh sẽ tác động trực tiếp vào tai giữa mà không được giảm cường độ bởi màng nhĩ. Điều này khiến âm thanh trở nên chói tai và gây cảm giác đau đớn, khó chịu, đặc biệt là với những âm thanh lớn.
Làm trầm trọng thêm tình trạng viêm: Tiếng ồn lớn có thể kích thích các tế bào viêm trong tai giữa, làm tăng tình trạng viêm nhiễm và kéo dài thời gian điều trị.
Gây tổn thương thính lực: Tiếp xúc với tiếng ồn lớn trong thời gian dài hoặc đột ngột tiếp xúc với âm thanh quá lớn (ví dụ như tiếng nổ) có thể gây tổn thương các tế bào lông trong ốc tai, dẫn đến suy giảm thính lực tạm thời hoặc vĩnh viễn. Ở người bị thủng màng nhĩ, nguy cơ này càng cao hơn do tai giữa không còn lớp bảo vệ tự nhiên.
Cản trở quá trình lành thương: Tiếng ồn liên tục có thể gây căng thẳng cho tai, cản trở quá trình phục hồi của màng nhĩ và kéo dài thời gian lành bệnh.
Để khắc phục điều này, bạn nên:
Hạn chế đến những nơi ồn ào: Tránh đến những nơi có tiếng ồn lớn như quán bar, vũ trường, công trường xây dựng, nhà máy…
Giảm âm lượng của các thiết bị điện tử: Khi xem TV, nghe nhạc hoặc sử dụng các thiết bị điện tử khác, hãy giữ âm lượng ở mức vừa phải (dưới 60% âm lượng thiết bị), không nên quá lớn. Hạn chế sử dụng tai nghe, đặc biệt là tai nghe nhét trong tai vì chúng đưa âm thanh trực tiếp vào ống tai và có thể gây hại cho thính lực.
Sử dụng nút bịt tai: Khi phải làm việc hoặc sinh hoạt trong môi trường ồn ào, hãy sử dụng nút bịt tai để bảo vệ tai khỏi tiếng ồn. Nên chọn loại nút bịt tai vừa vặn với tai và có khả năng giảm tiếng ồn hiệu quả.
Tránh xa tiếng nổ lớn: Tuyệt đối tránh xa những nơi có tiếng nổ lớn như khu vực bắn pháo hoa, khu vực diễn tập quân sự…
Tạo môi trường yên tĩnh: Đảm bảo môi trường sống và làm việc yên tĩnh, thoáng đãng để tai được nghỉ ngơi và phục hồi.
10. Sử dụng bộ đôi Bảo Nhĩ Vương, Hỗ trợ cải thiện viêm tai thủng màng nhĩ tại nhà hiệu quả, an toàn
Trong quá trình điều trị viêm tai giữa thủng màng nhĩ tại nhà, bạn không thể bỏ qua bộ đôi Bảo Nhi Vương (Viên uống và nhỏ tai) - Hỗ trợ cải thiện viêm tai, phục hồi thính giác rất hiệu quả này.
Viên uống Bảo Nhĩ Vương được bào chế với các thành phần được cho là có tác dụng hỗ trợ sức khỏe thính lực, bao gồm:
Bộ đôi Sơn thù du và Cốt toái bổ: Theo y học cổ truyền, bộ đôi này có tác dụng bổ thận. Thận được coi là "khai khiếu ra tai", nghĩa là thận khỏe mạnh sẽ giúp tai hoạt động tốt.
Bạch quả, sinh địa, câu kỷ tử: Các thành phần này được cho là giúp cải thiện lưu thông máu đến tai trong, cung cấp dưỡng chất cho các tế bào thần kinh thính giác.
Hoàng kỳ và Cối xay: Hai thành phần này được biết đến với khả năng hỗ trợ chống viêm. Trong bối cảnh viêm tai giữa, việc giảm viêm có thể giúp giảm các triệu chứng và hỗ trợ quá trình phục hồi.
Nhỏ tai Bảo Nhĩ Vương Drop với các thành phần:
Khổ sâm: Kháng khuẩn, kháng viêm, thúc đẩy quá trình hồi phục viêm tai, thủng màng nhĩ.
Tinh dầu tràm: Ức chế sự phát triển của vi khuẩn và virus, tạo cảm giác ấm nóng nhẹ nhàng khi tiếp xúc với da, giúp giảm đau nhức, tạo cảm giác dễ chịu cho da.
Tinh dầu đinh hương: Có tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm, giảm đau, kháng viêm.
Đặc biệt là nhỏ tai ở dạng dầu có ưu điểm:
Bao phủ và bám dính tốt, hạn chế bị rửa trôi bởi dịch tiết (nếu có) và kéo dài thời gian tác dụng. Điều này có nghĩa là các thành phần như Khổ sâm, tinh dầu tràm và tinh dầu đinh hương sẽ có thời gian tiếp xúc lâu hơn với vùng bị tổn thương, từ đó phát huy tối đa hiệu quả hỗ trợ.
Dạng dầu có khả năng thẩm thấu tốt qua lớp biểu bì và niêm mạc. Khi nhỏ vào tai, các thành phần hoạt chất trong Bảo Nhĩ Vương Drop dạng dầu có thể thẩm thấu sâu vào các lớp tế bào, giúp hỗ trợ quá trình phục hồi các tổn thương, đặc biệt là các tổn thương khu vực xung quanh do viêm gây ra.
Bộ đôi Bảo Nhĩ Vương với cơ chế hỗ trợ toàn diện: viên uống tác động từ bên trong, giúp bổ thận, tăng cường lưu thông máu và giảm viêm; dung dịch nhỏ tai tác động trực tiếp tại chỗ, giúp kháng khuẩn và làm dịu. Đây là phương pháp không thể thiếu trong quá trình điều trị và phục hồi viêm tai giữa, làm lành màng nhĩ.
Ưu điểm của Bảo Nhĩ Vương so với các phương pháp điều trị tại nhà khác:
Tác động kép (trong uống, ngoài nhỏ): Khác với các phương pháp chỉ tập trung vào vệ sinh bên ngoài hoặc sử dụng các bài thuốc dân gian đơn lẻ, Bảo Nhĩ Vương kết hợp viên uống và dung dịch nhỏ tai. Viên uống được cho là hỗ trợ bổ thận, tăng cường lưu thông máu đến tai trong và giảm viêm từ bên trong. Dung dịch nhỏ tai được cho là hỗ trợ kháng khuẩn và làm dịu trực tiếp tại chỗ. Sự kết hợp này được cho là tác động toàn diện hơn.
Thành phần được nghiên cứu (theo thông tin từ nhà sản xuất): Các thành phần trong Bảo Nhĩ Vương, như Sơn thù du, Cốt toái bổ, Hoàng kỳ, Cối xay (trong viên uống) và Khổ sâm, tinh dầu tràm, tinh dầu đinh hương (trong dung dịch nhỏ tai), được cho là có các tác dụng hỗ trợ nhất định. Ví dụ, Sơn thù du và Cốt toái bổ được cho là bổ thận (theo y học cổ truyền), Hoàng kỳ và Cối xay được cho là hỗ trợ chống viêm. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hiệu quả của các thành phần này cần được đánh giá thêm qua các nghiên cứu khoa học.
Tiện lợi và dễ sử dụng: So với việc sắc thuốc, chế biến các bài thuốc dân gian phức tạp, việc sử dụng Bảo Nhĩ Vương (viên uống và dung dịch nhỏ tai) tiện lợi và dễ dàng hơn.
Được sản xuất theo quy trình (theo thông tin từ nhà sản xuất): Bảo Nhĩ Vương được sản xuất theo quy trình đạt chuẩn GMP, đảm bảo vệ sinh và chất lượng. Điều này có thể an tâm hơn so với việc sử dụng các nguyên liệu không rõ nguồn gốc trong các bài thuốc dân gian.
So với việc chỉ vệ sinh tai: Vệ sinh tai là rất quan trọng, nhưng chỉ vệ sinh thôi có thể chưa đủ để hỗ trợ phục hồi khi màng nhĩ bị thủng. Bảo Nhĩ Vương được cho là hỗ trợ thêm các yếu tố từ bên trong và bên ngoài.
Điều trị viêm tai giữa thủng màng nhĩ không phải lúc nào cũng cần đến thuốc. Chúng tôi tin rằng áp dụng 10 phương pháp điều trị tại nhà ở trên sẽ giúp bạn sẽ khiến bạn sớm thoát khỏi những cơn đau, khó chịu và sự tái đi tái lại của viêm tai giữa thủng màng nhĩ .