Lãng tai ở người già là một vấn đề phổ biến, tưởng chừng "nhỏ nhặt" nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất. Hãy cùng khám phá những biến chứng nguy hiểm khi người già bị lãng tai và cách phòng ngừa hiệu quả trong bài viết này!
1. Biểu hiện của bệnh lãng tai ở người già
Giai đoạn đầu:
Lãng tai giai đoạn đầu vẫn còn nhẹ nhàng, các triệu chứng suy giảm thính lực vẫn còn nhẹ nhàng và không thường xuyên.
Có thể cảm giác tai bị đầy, nặng tai, ve kêu trong tai, lùng bùng lỗ tai.
Khó nghe trong môi trường ồn ào: Người bệnh gặp khó khăn khi nghe rõ lời nói trong các môi trường ồn ào như nhà hàng, quán cà phê hoặc khi có nhiều người nói chuyện cùng lúc.
Phải tăng âm lượng TV, radio cao hơn bình thường để nghe rõ.
Nghe sai hoặc không hiểu rõ lời nói: Người bệnh có thể nghe sai hoặc không hiểu rõ lời nói của người khác, đặc biệt là khi họ nói nhanh hoặc nhỏ hoặc âm vực nhẹ.
Cảm thấy mệt mỏi khi giao tiếp: Việc tập trung nghe và cố gắng hiểu người khác nói có thể khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi và căng thẳng, phải yêu cầu nhắc lại nhiều lần mới rõ.
Giai đoạn tiến triển:
Giai đoạn nặng hơn:
Mất thính lực một phần hoặc hoàn toàn: Ở giai đoạn này, người bệnh có thể mất thính lực một phần hoặc hoàn toàn ở một hoặc cả hai tai.
Gặp khó khăn khi nghe hầu hết các âm thanh, kể cả khi sử dụng máy trợ thính.
Cần hỗ trợ giao tiếp: Người bệnh có thể cần sử dụng các thiết bị hỗ trợ giao tiếp như máy trợ thính, máy đọc môi hoặc ngôn ngữ ký hiệu.
Tham khảo thêm: Bệnh lãng tai ở người già có chữa được không?
2. Lãng tai ở người già do những nguyên nhân gì?
Lãng tai ở người già thường do 5 nguyên nhân phổ biến sau:
2.1. Do quá trình lão hóa tự nhiên
Khi ta già đi, tất cả các cơ quan trong cơ thể đều bị suy giảm chức năng và tai cũng vậy. Lão hóa tai gây ra:
Tổn thương tai trong: Tai trong có chứa các tế bào lông nhỏ giúp chuyển đổi sóng âm thanh thành tín hiệu điện mà não bộ có thể hiểu. Theo thời gian, các tế bào lông này có thể bị rụng hoặc chết, dẫn đến mất thính lực.
Thay đổi tai giữa: Tai giữa có chứa các xương nhỏ giúp truyền âm thanh từ tai ngoài vào tai trong. Theo thời gian, những xương này có thể cứng lại hoặc bị vôi hóa, khiến việc truyền âm thanh trở nên khó khăn hơn.
Thay đổi tai ngoài: Tai ngoài là phần tai mà chúng ta có thể quan sát được. Theo thời gian, da ở tai ngoài có thể mỏng đi và ống tai có thể hẹp lại, khiến việc truyền âm thanh trở nên khó khăn hơn.
Thay đổi thần kinh: Thần kinh thính giác là dây thần kinh truyền tín hiệu âm thanh từ tai đến não. Theo thời gian, thần kinh thính giác có thể bị tổn thương hoặc thoái hóa, dẫn đến mất thính lực.
Những điều này khiến người già khó nghe những âm thanh cao (tiếng trẻ em nói chuyện, tiếng đồng hồ,..), âm thanh không được liền mạch, phải tăng âm lượng âm thanh mới nghe được.
2.2. Tiếp xúc lâu với tiếng ồn
Tai trong là một hệ thống phức tạp với các tế bào lông nhạy cảm. Những tế bào lông này có nhiệm vụ chuyển đổi sóng âm thanh thành tín hiệu điện, giúp não chúng ta hiểu được âm thanh xung quanh. Tuy nhiên, đối mặt với tiếng ồn vượt quá mức, đặc biệt là trong thời gian dài, các tế bào lông bị tổn thương hoặc biến dạng. Kết quả là, quá trình truyền tín hiệu âm thanh đến não bị gián đoạn, dẫn truyền không chính xác thông tin. Điều này có thể làm cho người già cảm thấy khó nghe, nghe không rõ, thường xuyên bị ù tai.
Tiếng ồn có thể xuất phát từ nhiều nguồn khác nhau: sống trong môi trường ồn ào, gần trục đường lớn với nhiều phương tiện giao thông qua lại, gần sân bày, đường tàu,... Một điều đáng chú ý là, khi cảm nhận rằng khả năng nghe của mình giảm sút, người già thường có xu hướng tăng âm lượng của các thiết bị âm thanh như tivi, radio để có thể nghe rõ hơn. Con cháu thường xuyên ghé sát tai và nói thật to. Điều này góp phần làm tổn thương các tế bào lông tai và khiến cho tình trạng lãng tai của họ tiến triển nhanh hơn.
2.3. Biến chứng của việc dùng thuốc Tây y và các bệnh nền mắc kèm
Một số bệnh lý gây ù tai:
Bệnh về mạch máu: Huyết áp cao, xơ vữa động mạch hoặc dị tật mạch máu, đặc biệt nếu chúng ở trong hoặc gần tai, có thể làm thay đổi lưu lượng máu và gây ù tai. [1]
Bệnh mãn tính: Bệnh tiểu đường, đau nửa đầu, rối loạn tuyến giáp, thiếu máu và một số rối loạn tự miễn dịch như lupus và bệnh đa xơ cứng,... [1]
Thiếu Vitamin và khoáng chất: Vitamin B12, Vitamin D, Vitamin A, Vitamin E, Kẽm, Magie, Kali,...
Phụ nữ tiền mãn kinh
Một số thuốc gây ù tai khi sử dụng liều cao và kéo dài:
Một số loại kháng sinh: Gentamicin, tobramycin, azithromycin, clarithromycin, erythromycin, streptomycin và neomycin.
Thuốc chống sốt rét bao gồm chloroquine và hydroxychloroquine.
Một số thuốc ung thư: Cisplatin và carboplatin
Một số thuốc giảm đau liều cao và kéo dài: aspirin, ibuprofen, NSAID
Một số thuốc lợi tiểu quai, thuốc chẹn alpha, thuốc chẹn beta, thuốc chống đối kháng, thuốc ức chế ACE, thuốc chẹn kênh canxi và thuốc chống loạn nhịp tim.
Thuốc chống lo âu và trầm cảm: Xanax, Valium và Ativan
Một số thuốc chống co giật, đau nửa đầu.
Thuốc trị mụn: isotretinoin
2.4. Di truyền:
Ốc tai đóng vai trò thiết yếu trong thính giác. Nó giúp chúng ta nghe được âm thanh, phân biệt các âm thanh khác nhau và hiểu được lời nói. Sự phát triển và hoạt động của ốc tai được điều khiển bởi nhiều gen khác nhau. Các gen này cung cấp hướng dẫn cho cơ thể về cách tạo ra và duy trì các tế bào và cấu trúc cần thiết cho thính giác. Gen GJB2 là một trong những gen quan trọng nhất liên quan đến thính lực. Nó tạo ra protein connexin 26, giúp truyền tín hiệu âm thanh trong ốc tai. Khi gen GJB2 bị biến đổi (đột biến), nó có thể dẫn đến mất thính lực di truyền. Mất thính lực di truyền thường do di truyền từ cha mẹ sang con.
2.5. Tai bị tổn thương
Một số tổn thương ở tai có thể hình thành chứng lãng tai ở người già:
3. Những biến chứng nguy hiểm của lãng tai ở người già
Không phải ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng mới được gọi là nguy hiểm. Mà những tổn thương về tinh thần, rào cản trong cuộc sống sinh hoạt cũng là những hiểm họa mà những người già lãng tai đang phải đối mặt:
Giảm trí tuệ:
Mất thính lực làm thay đổi hoạt động của vỏ não, bao gồm cả vùng hải mã, có thể tương tác với bệnh lý sa sút trí tuệ ở cùng khu vực [2]. Vùng hải mã đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý âm thanh và ghi nhớ chúng.
Khi mất thính lực, người bệnh cố gắng nghe trong môi trường ồn ào, khiến họ sử dụng vùng hải mã nhiều hơn. Sự sử dụng quá mức này có thể góp phần vào sự tích tụ của các protein như tau và beta-amyloid trong sa sút trí tuệ, làm tăng nguy cơ suy giảm nhận thức.
Nguy cơ té ngã:
Lãng tai làm thính lực suy giảm, khả năng nhận biết âm thanh, bao gồm cả tiếng bước chân, tiếng xe cộ và các cảnh báo nguy hiểm khác cũng bị ảnh hưởng. Điều này có thể khiến người khiếm thính khó khăn hơn trong việc điều chỉnh tư thế và di chuyển an toàn, dẫn đến nguy cơ té ngã cao hơn.
Thêm vào đó, người lãng tai thường phải tập trung nhiều hơn vào việc nghe để cố gắng hiểu rõ hơn. Điều này có thể làm giảm sự chú ý của họ đối với việc đi lại và duy trì sự ổn định khi di chuyển.
Ở một số người lãng tai do rối loạn chức năng đồng thời của cả cơ quan cảm giác ốc tai và tiền đình. Ốc tai chịu trách nhiệm về thính giác, trong khi tiền đình chịu trách nhiệm về thăng bằng. Khi cả hai cơ quan này bị rối loạn, người bệnh không chỉ nghe kém mà còn thấy chóng mặt, khó giữ thăng bằng.
Trầm cảm
Khó nghe và hiểu rõ lời nói khiến người già bị lãng tai cảm thấy khó khăn trong giao tiếp, khó khăn trong việc tham gia các hoạt động xã hội, tự ti dần thu mình lại. Việc thiếu tương tác xã hội do rào cản về nghe-hiểu khiến họ cảm thấy cô đơn, buồn chán và mất hứng thú với cuộc sống.
Lãng tai, suy giảm thính lực cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ của người già: khó đi vào giấc ngủ, ngủ không ngon giấc. Điều này khiến họ cảm thấy mệt mỏi, cáu kỉnh và dễ bị kích động, đây là những triệu chứng phổ biến của trầm cảm.
4. Lãng tai ở người già có điều trị được không?
Lãng tai ở người già có thể điều trị được, nhưng tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng.
Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị khác nhau để cải thiện thính lực và chất lượng cuộc sống cho người bị lãng tai:
Sử dụng máy trợ thính: Đây là phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả nhất cho người bị lãng tai từ nhẹ đến trung bình. Máy trợ thính giúp khuếch đại âm thanh, giúp người nghe hiểu rõ hơn trong các môi trường khác nhau.
Cấy ốc tai điện tử: Cấy ốc tai điện tử là một thiết bị phẫu thuật được cấy vào tai trong để kích thích dây thần kinh thính giác trực tiếp. Phương pháp này có thể giúp ích cho những người bị lãng tai nặng đến mức không thể sử dụng máy trợ thính hiệu quả.
Phẫu thuật: Trong một số trường hợp (lãng tai do bệnh xơ cứng xương), phẫu thuật có thể giúp cải thiện thính lực cho người bị lãng tai.
5. Có cách nào để phòng ngừa lãng tai không?
Mặc dù lão hóa là một quá trình tự nhiên và không thể tránh khỏi, có một số biện pháp mà người già có thể thực hiện để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh lãng tai và bảo vệ thính lực của họ:
Hạn chế tiếp xúc với tiếng ồn: Tiếng ồn lớn là nguyên nhân hàng đầu gây mất thính lực. Do đó, người cao tuổi nên hạn chế tiếp xúc với tiếng ồn lớn trong thời gian dài, đặc biệt là những âm thanh có tần số cao.
Sử dụng nút tai hoặc tai nghe chống ồn khi ở trong môi trường ồn ào.
Giảm âm lượng TV, radio và các thiết bị âm thanh khác.
Sử dụng nút tai chống ồn khi bắt buộc phải có mặt ở những nơi ồn ào như đi xe khách đường dài, tham gia xem các sự kiện thể thao, nhà ga, sân bay,...
Chăm sóc sức khỏe tai:
Vệ sinh tai thường xuyên bằng cách lau nhẹ nhàng bằng khăn mềm và nước ấm.
Tránh sử dụng tăm bông hoặc các vật dụng khác để ngoáy tai, vì có thể làm hỏng tai trong.
Điều trị kịp thời các bệnh về tai như viêm tai giữa hoặc nhiễm trùng tai.
Duy trì lối sống lành mạnh:
Ăn uống đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt là các thực phẩm tốt cho sức khỏe thính giác như cá, rau bina và ngũ cốc nguyên hạt. Hạn chế đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ uống có gas, có cồn,...
Tập thể dục thường xuyên để cải thiện lưu thông máu và cung cấp oxy cho tai.
Tránh hút thuốc lá.
Duy trì cân nặng hợp lý.
Quản lý tốt các bệnh lý nền như cao huyết áp, tiểu đường và bệnh tim.
Khám sức khỏe định kỳ:
Nên đi khám sức khỏe tai ít nhất mỗi năm một lần, đặc biệt là nếu bạn có nguy cơ cao bị mất thính lực, chẳng hạn như người có tiền sử gia đình hoặc làm việc trong môi trường ồn ào, có bệnh nền tiểu đường, huyết áp,...
Bác sĩ sẽ kiểm tra thính lực của bạn và phát hiện sớm các vấn đề về thính giác để có thể điều trị kịp thời.
Sử dụng thực phẩm bảo vệ tai áp dụng nguyên tắc chữa ù tai, nghe kém theo Y học cổ truyền. Bởi lãng tai ở người già do rất nhiều nguyên nhân nhưng có những nguyên nhân như tổn thương thần kinh thính giác, tổn thương khu vực tai trong thì Y học hiện đại chưa kiểm tra và xác định chính xác nguyên nhân. Tuy nhiên, nếu áp dụng nguyên lý của Y học cổ truyền là “thận khai khiếu ra tai”, tai nghe kém là do thận khí hư. Do vậy, nếu ù tai, nghe kém mà bổ thận, cân bằng âm dương tạng thận sẽ loại bỏ được tận gốc nguyên nhân gây lãng tai ở người già, nhờ vậy mà cho tác dụng lâu dài.
6. Bảo Nhĩ Vương - Lựa chọn tăng cường thính lực của hàng ngàn người cao tuổi
Trên thị trường có rất nhiều sản phẩm cải thiện tình trạng lãng tai áp dụng nguyên lý chữa cải thiện lãng tai, nghe kém theo Y học cổ truyền. Tuy nhiên, sản phẩm Bảo Nhĩ Vương của công ty Dược mỹ phẩm Minh Phúc lại có nhiều ưu điểm vượt trội hơn cả. Do đây là sản phẩm duy nhất trên thị trường có bộ 3 Sơn thù – cốt toái bổ - bạch quả:
Sơn thù du là thành phần chính trong các bài thuốc bổ can âm. Theo Y học cổ truyền: Khi can âm được bồi dưỡng, thận âm cũng được khỏe mạnh, tạo nền tảng vững chắc cho sức khỏe thính giác. Sơn Thù Du tác dụng "hướng đích" vào tai trong, giúp dẫn truyền âm thanh liền mạch, cải thiện tình trạng ù tai, khó chịu
Cốt toái bổ: bổ thận dương, dùng cho người bị thận dương hư. Nó có khả năng chữa ù tai lâu ngày. Cốt toái bổ khi phối hợp với vị sơn thù, thì một vị âm và một vị dương giúp cho thận hỏa không bị thao túng tai gây ù, tiếp dương thừ vị cốt khi làm cho hiệu quả cân bằng âm - dương của các hệ thống nội tiết trong cơ thể rất tốt. Khi mọi thứ thủy hỏa, âm dương cân bằng, khi huyết lưu thông, tại được nuôi dưỡng, cải thiện chức năng nghe, phòng các bệnh về tai. Do vậy, Cốt toái bổ sử dụng cùng với vị Sơn thù tạo ra tính vi diệu của cặp vị thuốc chữa ù tai.
Bạch quả: tăng tuần hoàn máu lên ốc tai, lên đáy mắt, chống kết tập tiểu cầu giúp tai nghe thính hơn, mắt nhìn rõ hơn.
Một bài thuốc được kết hợp ba vị sơn thù – cốt toái bổ – bạch quả ví như kiềng ba chân chữa ù tai do các nguyên nhân khác nhau. Do vậy không những một mà hàng ngàn khách hàng sử dụng Bảo Nhĩ Vương đều rất hài lòng bởi tính hiệu quả và an toàn.
Tham khảo: Bảo Nhĩ Vương chữa ù tai có tốt không? Mua ở đâu? Giá thế nào?
Lãng tai ở người già, biến chứng nguy hiểm nhiều hơn bạn tưởng. Vì vậy, thực sự quan trọng khi không chủ quan mà thay vào đó hãy chủ động trong việc phòng ngừa từ sớm để tránh lãng tai. Hy vọng bài viết này đã mang đến cho bạn cái nhìn toàn diện về tình trạng này, cùng với những biến chứng nguy hiểm và phương pháp phòng tránh.
Tài liệu tham khảo:
[1] https://www.nidcd.nih.gov/health/tinnitus#:~:text=Diabetes%2C%20migraines%2C%20thyroid%20disorders%2C,have%20been%20linked%20to%20tinnitus.