“Thủng màng nhĩ ở trẻ em có nguy hiểm không?” - Chắc hẳn rất nhiều cha mẹ thắc mắc bởi có thông tin thủng màng nhĩ có thể tự khỏi nhưng lại có thông tin màng nhĩ không lành gây điếc và suy giảm thính lực. Được rồi, hãy theo dõi câu trả lời của Dược sĩ Bảo Nhĩ Vương giải đáp trong bài viết dưới đây.
1. Trẻ nhỏ bị thủng màng nhĩ có những triệu chứng gì?
Trẻ nhỏ bị thủng màng nhĩ thường có các triệu chứng sau:
Đau: Đau tai là triệu chứng phổ biến nhất khi bị thủng màng nhĩ. Trẻ có thể đột ngột cảm thấy đau nhói trong tai, đặc biệt nếu màng nhĩ bị thủng do viêm tai giữa hoặc do một chấn thương nào đó. Cơn đau thường dữ dội nhưng có thể giảm nhanh chóng ngay sau khi màng nhĩ bị rách, do áp lực trong tai giữa được giảm do dịch mủ thoát ra ngoài ống tai và vành tai. Tuy nhiên, với các em bé dưới 1 tuổi thường khó diễn đạt cảm giác đau, vì vậy cha mẹ cần chú ý đến các biểu hiện như trẻ hay chạm vào tai, khóc quấy hoặc ngủ không yên giấc.
Chảy dịch từ tai: Một trong những dấu hiệu rõ ràng khi trẻ bị thủng màng nhĩ là tai chảy dịch. Dịch này có thể là chất lỏng màu trắng, vàng nhạt hoặc đôi khi lẫn máu. Nếu có nhiễm trùng kèm theo, dịch chảy ra thường có mùi hôi khó chịu. Chảy dịch từ tai là dấu hiệu cảnh báo mà cha mẹ không nên bỏ qua, vì đây có thể là biểu hiện của nhiễm trùng tai nặng cần được điều trị ngay.
Suy giảm thính lực: Khi màng nhĩ bị thủng, khả năng truyền âm thanh từ bên ngoài vào tai giữa bị ảnh hưởng, dẫn đến suy giảm thính lực. Trẻ có thể không phản ứng với âm thanh hoặc khó nghe khi có người gọi từ bên tai bị ảnh hưởng. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến mất thính lực kéo dài hoặc thậm chí vĩnh viễn. Vì vậy, cha mẹ cần theo dõi kỹ những thay đổi trong khả năng nghe của bé để can thiệp sớm.
Ù tai: Ù tai là cảm giác nghe thấy tiếng ù ù, ve kêu hoặc âm thanh lạ trong tai mà không có nguồn âm thanh thực sự. Khi màng nhĩ bị thủng, bé có thể cảm thấy khó chịu vì âm thanh này xuất hiện liên tục hoặc gián đoạn. Trẻ lớn hơn có thể mô tả cảm giác này, nhưng với trẻ nhỏ, cha mẹ cần chú ý đến những biểu hiện như trẻ bịt tai, khó chịu hoặc quấy khóc mà không rõ nguyên nhân.
Sốt hoặc có dấu hiệu bất thường: Nếu màng nhĩ bị thủng do viêm tai giữa, trẻ thường có dấu hiệu sốt kèm theo. Cơn sốt có thể cao và kéo dài, biểu hiện rõ nhất ở trẻ sơ sinh và các em bé dưới 3 tuổi. Ngoài ra, trẻ còn có thể quấy khóc, lười ăn, và cảm thấy mệt mỏi. Nhiễm trùng không chỉ khiến màng nhĩ bị tổn thương nghiêm trọng mà còn có nguy cơ lan rộng nếu không được điều trị đúng cách.
Mất cân bằng hoặc chóng mặt: Trong một số trường hợp, thủng màng nhĩ có thể ảnh hưởng đến chức năng của hệ tiền đình trong tai, gây ra chóng mặt hoặc mất thăng bằng. Con có thể gặp khó khăn khi di chuyển, thường xuyên ngã, hoặc kêu mệt mỏi khi đứng dậy. Biểu hiện này đặc biệt nguy hiểm vì nó có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày và là dấu hiệu cảnh báo tổn thương sâu hơn trong tai.
Hành vi bất thường: Trẻ nhỏ chưa thể diễn đạt cảm giác đau hay khó chịu, vì vậy cha mẹ cần chú ý đến các hành vi bất thường. Trẻ bị thủng màng nhĩ có thể thường xuyên kéo tai, khóc lóc không rõ nguyên nhân, hoặc có dấu hiệu bứt rứt, ngủ không yên giấc. Đôi khi các bé cũng tỏ ra sợ hãi, không muốn nằm nghiêng về bên tai đau. Những thay đổi này là dấu hiệu quan trọng để cha mẹ đưa trẻ đi khám kịp thời.
2. Nguyên nhân bị thủng màng nhĩ ở trẻ nhỏ - Bố mẹ nên biết để phòng tránh
Màng nhĩ rất quan trọng để đảm bảo chức năng nghe bình thường cũng như giúp tai hạn chế viêm nhiễm. Chính vì vậy cha mẹ cần nắm rõ các nguyên nhân dẫn đến thủng màng nhĩ ở trẻ để có cách phòng tránh. Dưới đây là 4 nguyên nhân gây thủng màng nhĩ ở trẻ em thường gặp nhất:
2.1. Viêm tai giữa kéo dài
Viêm tai giữa là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến thủng màng nhĩ ở trẻ nhỏ. Đây là tình trạng viêm nhiễm ở tai giữa do vi khuẩn hoặc virus gây ra, thường xuất hiện sau các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như cảm cúm, viêm họng, hoặc viêm mũi.
Trong quá trình viêm, dịch mủ tích tụ ở tai giữa tạo ra áp lực lớn lên màng nhĩ, khiến màng nhĩ căng phồng. Khi áp lực vượt quá giới hạn chịu đựng của màng nhĩ, nó sẽ bị rách, dẫn đến thủng. Ngoài ra, tình trạng viêm kéo dài có thể làm màng nhĩ bị thoái hóa, dễ tổn thương hơn.
Tình trạng này phổ biến hơn ở trẻ nhỏ do hệ miễn dịch yếu và cấu trúc tai chưa phát triển hoàn thiện, đặc biệt là vòi Eustachian ngắn và nằm ngang, khiến vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào tai giữa.
2.2. Tác động từ bên ngoài
Các tổn thương từ bên ngoài là nguyên nhân phổ biến khác gây thủng màng nhĩ ở trẻ nhỏ:
Dụng cụ ngoáy tai: Cha mẹ thường sử dụng tăm bông để ngoáy tai cho con. Khi thao tác không cẩn thận, màng nhĩ – vốn rất mỏng và nhạy cảm – có thể bị đâm thủng.
Chấn thương do tai nạn: Những cú va đập mạnh vào vùng đầu hoặc tai, chẳng hạn như khi trẻ bị ngã hoặc bị va chạm trong sinh hoạt hàng ngày, cũng có thể khiến màng nhĩ bị rách.
Áp lực âm thanh lớn: Trẻ nhỏ tiếp xúc với tiếng nổ lớn, tiếng pháo, hoặc âm thanh cường độ cao bất ngờ có thể bị tổn thương tai trong, dẫn đến thủng màng nhĩ do sóng âm gây áp lực mạnh lên màng nhĩ.
2.3. Có vật lạ ở trong tai
Các bé thường có tính tò mò và thích khám phá thế giới xung quanh, do đó dễ đưa các vật lạ như viên bi, hạt đậu, hoặc các mảnh đồ chơi nhỏ vào tai. Hành động này có thể vô tình khiến vật lạ bị đẩy sâu vào trong ống tai, gây áp lực trực tiếp lên màng nhĩ. Khi bị chèn ép quá mức, màng nhĩ vốn rất mỏng manh có thể bị tổn thương hoặc rách. Không những thế, nếu các vật này ở trong tai quá lâu mà không được phát hiện, chúng dễ trở thành nguyên nhân gây viêm nhiễm. Vi khuẩn và nấm từ vật lạ có thể phát triển, tạo ra môi trường viêm sưng, dẫn đến tổn thương lan rộng trong ống tai và nguy cơ cao gây thủng màng nhĩ. Hậu quả là con không chỉ gặp khó chịu và đau đớn mà còn có nguy cơ suy giảm thính lực, ảnh hưởng lâu dài đến khả năng nghe.
2.4. Viêm tai ngoài
Viêm tai ngoài có thể lan rộng từ ống tai vào tai giữa, tạo áp lực trực tiếp lên màng nhĩ. Khi vi khuẩn hoặc nấm tấn công mạnh, chúng làm yếu cấu trúc màng nhĩ, dẫn đến rách hoặc thủng. Ngoài ra, dịch mủ và phản ứng viêm tích tụ cũng gây áp lực lớn, khiến màng nhĩ không chịu nổi.
Các nguyên nhân trẻ bị viêm tai ngoài, cha mẹ cần chú ý để phòng tránh: nước bẩn xâm nhập vào tai (do bơi lội ở nơi có nguồn nước bẩn), dụng cụ vệ sinh tai không an toàn, tiếp xúc với hóa chất gây kích ứng, hệ miễn dịch kém,...
3. Trẻ nhỏ bị thủng màng nhĩ có nguy hiểm không? Có tự lành được không?
3.1. Thủng màng nhĩ ở trẻ nhỏ có nguy hiểm không?
Thủng màng nhĩ ở trẻ em có thể gây ra nhiều nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Một màng nhĩ bị thủng không chỉ làm giảm khả năng nghe của trẻ mà còn tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm xâm nhập vào tai giữa, gây viêm nhiễm hoặc các biến chứng nghiêm trọng như viêm tai giữa mãn tính, nhiễm trùng xương chũm, liệt dây thần kinh mặt, hình thành u cholesteatoma, rò dịch ngoại dịch, nhiễm trùng nội sọ,... [1]
Ngoài ra, trẻ bị thủng màng nhĩ thường đau nhức, chảy dịch tai, hoặc gặp khó khăn trong giao tiếp và học tập. Nếu không được xử lý đúng cách, tình trạng này có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.
3.2. Bé bị thủng màng nhĩ có tự lành được không?
Thủng màng nhĩ ở trẻ em có khả năng tự lành trong nhiều trường hợp, đặc biệt nếu tổn thương nhỏ và trẻ không gặp các biến chứng nhiễm trùng. Màng nhĩ có cấu trúc mỏng nhưng có khả năng tái tạo tốt, và thường sẽ tự phục hồi trong vòng 4-12 tuần [2]. Tuy nhiên, tốc độ và khả năng tự lành phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ tổn thương, nguyên nhân gây thủng, và tình trạng sức khỏe tổng thể của trẻ.
Nếu màng nhĩ bị rách do nguyên nhân như áp lực thay đổi đột ngột (do chấn thương âm thanh hoặc tăng áp lực), khả năng tự lành thường cao hơn. Trong trường hợp màng nhĩ bị thủng do nhiễm trùng hoặc viêm tai giữa, sự phục hồi sẽ phụ thuộc vào việc kiểm soát nhiễm trùng kịp thời. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng sinh hoặc các phương pháp điều trị khác để hỗ trợ quá trình lành vết thương.
Tuy nhiên, nếu tổn thương lớn hoặc kéo dài, khả năng tự phục hồi của màng nhĩ sẽ giảm đi đáng kể. Trong những tình huống này, trẻ có thể cần can thiệp y tế, chẳng hạn như phẫu thuật vá màng nhĩ (thủ thuật màng nhĩ).
4. Trẻ em bị thủng màng nhĩ có những cách điều trị nào?
Khi trẻ em bị thủng màng nhĩ, việc điều trị phụ thuộc vào mức độ tổn thương và nguyên nhân gây ra thủng. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến cho tình trạng này:
4.1. Điều trị thủng màng nhĩ bằng thuốc chống viêm, giảm nhiễm trùng
Trong nhiều trường hợp, nếu tổn thương màng nhĩ nhỏ và không có biến chứng nhiễm trùng, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị bảo tồn. Điều này bao gồm việc sử dụng thuốc kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng tai giữa và giúp màng nhĩ tự phục hồi. Trẻ có thể được yêu cầu giữ tai khô, tránh nước vào tai và hạn chế gãi hoặc chạm vào vùng tai bị tổn thương. Quá trình này có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, tùy vào mức độ vết thủng.
Nếu thủng màng nhĩ do viêm tai giữa hoặc viêm tai ngoài gây ra, bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống nấm để điều trị nhiễm trùng. Thuốc giảm đau và thuốc kháng viêm có thể được sử dụng để làm dịu cơn đau và giảm sưng viêm, giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn trong quá trình hồi phục.
4.2. Phẫu thuật vá màng nhĩ
Trong trường hợp màng nhĩ bị thủng lớn hoặc không thể tự lành sau một thời gian điều trị bảo tồn, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật vá màng nhĩ, hay còn gọi là myringoplasty. Đây là một thủ thuật trong đó bác sĩ sẽ lấy một miếng ghép mô từ một phần cơ thể khác của trẻ, thường là từ tai hoặc cơ thể để vá lại lỗ thủng. Phẫu thuật này thường được thực hiện dưới gây mê và có thể cần vài tuần để hồi phục hoàn toàn.
4.3. Điều trị tái khám và theo dõi
Trong suốt quá trình điều trị, bác sĩ sẽ yêu cầu tái khám để theo dõi tình trạng lành vết thương của màng nhĩ. Việc kiểm tra này giúp phát hiện kịp thời nếu có nhiễm trùng tái phát hoặc vết thủng không tự lành. Điều này rất quan trọng để đảm bảo màng nhĩ của trẻ được phục hồi hoàn toàn và tránh các biến chứng lâu dài như suy giảm thính lực.
4.5. Tự chăm sóc và điều trị tại nhà
Bên cạnh việc điều trị y tế, phụ huynh cũng cần chăm sóc trẻ đúng cách tại nhà. Đảm bảo tai của trẻ luôn khô ráo, tránh cho nước hoặc các dị vật xâm nhập vào tai trong suốt quá trình điều trị. Trẻ có thể được kê thuốc giảm đau như paracetamol để giảm đau nhức và khó chịu trong thời gian phục hồi.
5. Bảo Nhĩ Vương - Hỗ trợ chăm sóc và bảo vệ đôi tai trẻ trong giai đoạn bị thủng màng nhĩ
Khi trẻ bị thủng màng nhĩ, việc chăm sóc đôi tai đúng cách là rất quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng và giúp quá trình hồi phục diễn ra nhanh chóng. Bộ đôi Bảo Nhĩ Vương, bao gồm viên uống và nhỏ tai, được thiết kế đặc biệt để hỗ trợ sức khỏe tai cho trẻ trong giai đoạn này, giúp bảo vệ đôi tai và tăng cường khả năng phục hồi.
Viên uống Bảo Nhĩ Vương hỗ trợ cải thiện sức khỏe tổng thể, giúp trẻ duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh và bảo vệ đôi tai khỏi các tác nhân gây hại. Sản phẩm này tác động sâu vào cơ thể, giúp cải thiện tuần hoàn máu và nuôi dưỡng các mô tai, tạo điều kiện tốt cho quá trình hồi phục màng nhĩ bị thủng. Bằng cách tăng cường sức khỏe và giúp cơ thể trẻ phục hồi nhanh chóng, viên uống là một phần không thể thiếu trong việc hỗ trợ điều trị thủng màng nhĩ. Tuy nhiên, viên uống Bảo Nhĩ Vương chỉ được dùng cho trẻ từ 12 tuổi trở lên.
Nhỏ tai Bảo Nhĩ Vương Drop giúp làm sạch và bảo vệ tai khỏi nguy cơ nhiễm trùng, đồng thời hỗ trợ giảm đau và viêm, giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn trong quá trình hồi phục. Việc kết hợp nhỏ tai với viên uống tạo ra một giải pháp toàn diện, giúp tăng cường khả năng hồi phục của màng nhĩ và bảo vệ đôi tai khỏi các tác nhân bên ngoài. Các bé từ 1 tuổi đã có thể sử dụng nhỏ tai Bảo Nhĩ Vương Drop.
Với Bộ đôi Bảo Nhĩ Vương, cha mẹ có thể yên tâm hơn trong việc chăm sóc đôi tai trẻ khi gặp phải vấn đề thủng màng nhĩ. Sự kết hợp giữa viên uống và nhỏ tai mang lại hiệu quả cao trong việc bảo vệ tai, hỗ trợ phục hồi nhanh chóng, đồng thời giúp giảm thiểu nguy cơ tái phát nhiễm trùng. Đây là giải pháp hỗ trợ toàn diện giúp trẻ duy trì sức khỏe tai, cải thiện thính lực và phục hồi nhanh chóng sau khi bị thủng màng nhĩ.
Tài liệu tham khảo:
[1] Pubme - Traumatic tympanic membrane perforations: characteristics and factors affecting outcome: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6026949/ - Cập nhật ngày 02/01/2025
[2] Pubmed - Determinants of spontaneous healing in traumatic perforations of the tympanic membrane: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18983374/ - Cập nhật ngày 02/01/2025